Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ok.10%,ponadtodyplomatów,nauczycieli,
bakałarzyiwojskowych.Badaniawykazały,
żewlatach1549-1632większośćabsolwen-
tówAkademiiKrakowskiejzostawałapostu-
diach:1)prawnikamiiprzedstawicielamipań-
stwowej,szlacheckiej,miejskiejlubkościelnej
administracji,2)księżmilubzakonnikami,
3)różnegorodzajupedagogami,zwłaszcza
wszkołachkatedralnych,kolegiackich,ana-
wetparafialnych,4)pisarzamiwurzędach
miejskich,5)ziemianami,6)dworzanami
isługamipańskimi.Około230wychowan-
kówAkademiiKrakowskiejwtymokresiezo-
stałosenatorami.Wlatach1605-1650więk-
szośćspośródsprawującychurządkanclerza
lubpodkanclerzaosóbkształciłasięwAka-
demiiKrakowskiej.Niektórzyuzyskiwalipo-
ważny,chociażjedyniepośredniwpływna
sprawypaństwowe,np.jakoastrologowiekró-
lewscy.Akademiawychowywałarównieżdu-
chownych,natomiaststosunkowoniewielu
jejstudentówzostawałolekarzami,chociaż
tenzawódzapewniałnajwyższedochody-
wprzeciwieństwiedofilozofii.Wyrażałoto
najlepiejznanewśródakademikówpowie-
dzenie:
DatGalenusopes,datIustinianushonores,
InterutrumquefrigetpauperArystotelesł
(Dajemedycynabogactwa,dostarcza
zaszczytówprawo,
Międzynimidwomamiotasiębiedny
filozof).
Nieliczninatomiastdecydowalisięzwiązać
swójloszuczelniąjakowykładowcy,inninato-
miastzostawalipisarzamilubpoetami,wojsko-
wymi,działaczamisejmowymibądźpolitycz-
nymi.Niewszyscyzresztąscholarzykończyli
studiazdobyciemstopnianaukowego,ana-
wetmożnazauważyć,żebyłoichstosunko-
woniewielu.Wszczególnościdotyczyłoto
zakonników,gdyżuzyskaniestopniabakała-
rzawystarczałoimdonauczaniawstudiach
zakonnych.Zdokonanychwodniesieniudo
wiekuXVobliczeńwynika,iżstopieńbaka-
łarzasztukwyzwolonych,awięcnajniższego
wydziału,uzyskiwałazaledwieczwartaczęść
studentów,natomiastmagistraztejdziedzi-
nyjedynie1/5.Zprzybliżonychwyliczeńwy-
nika,żewlatach1402-1500naogólnąliczbę
15
około18450wpisówodbyłosię3749promo-
cjibakalarskichi834magisterskie,zczegona
pierwsząpołowęXVw.przypadało1027pro-
mocjibakalarskichi286magisterskich,ana
drugą2722promocjebakalarskiei548promo-
cjimagisterskich.Zdrugiejstronywiadomo,
żewwiekuXVI,azwłaszczawjegopierwszej
połowiestudiowałaelitaintelektualnazłote-
gowiekukulturypolskiejistulecinastępnych.
Uniwersytetprzyczyniłsiędoscaleniaziem
polskich,zwłaszczapoinkorporacjiMazowsza,
ajednocześniekształciłuczestnikówekspansji
naWschód.Przyczyniłsięteżdoupadkuróż-
nowierstwa,alejednocześniespowodował,że
kontrreformacjapolskabyłaowielełagodniej-
szaniżgdzieindziej.Jestnatomiastswoistym
paradoksem,żewokresieOświeceniadyplo-
myuniwersyteckieniebyływzasadziebrane
poduwagęprzyobsadzieposzczególnychsta-
nowisk,acowięcej,samaSzkołaGłówna,jak
wówczasnazywanoAkademięKrakowską,
rozsyłaładopodległychjejszkółnauczycieli
przedukończeniemprzeznichstudiów.Rów-
nieżniedouczenichirurdzyczyadwokacibez
truduznajdowalipracę,adouzyskaniapaten-
tuprzysięgłegogeometrywystarczyłowysłu-
chaćkursulekcyjmatematycznych.Dopie-
rowiekXIXprzyniósłzdecydowanązmianę
wpodejściudodyplomówuniwersyteckich,
atendencjatautrwaliłasięrównieżwcza-
sachpóźniejszych.Jakstwierdzonowwyniku
szczegółowychbadańdlaokresuPolskimię-
dzywojennej,wowymczasiezabsolwentów
UniwersytetuJagiellońskiegowywodziłasię
nietylkokadraurzędniczaiadministracyjna,
aletakżeznacznaliczbadziałaczyspołecznych
ipaństwowych.UniwersytetdostarczyłPolsce
wykwalifikowanychnauczycieli,lekarzy,praw-
nikówiksięży,atakżekadrydlawszystkich
uniwersytetówwpaństwie,azwłaszczawydzia-
łówteologicznych.Podobnasytuacjazaistnia-
łapozmianachustrojowychwroku1989,gdy
wieluabsolwentówipracownikówUJzasiliło
personelpolskichplacówekdyplomatycznych
orazwyższeurzędyadministracjipaństwowej.
Naprzestrznidziejówniejednokrotniepró-
bowanoopracowaćpoczetnajwybitniejszych
uczniówAkademiiKrakowskiej.Wszczegól-
nościuczyniłtoBartłomiejPaprockiwswoim
