Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
GłównyKomitetWykonawczyPOW
GórnegoŚląska
PawełParys
GłównyKomitetWykonawczyPolskiejOr-
ganizacjiWojskowejGórnegoŚląska(Ko-
mitetWykonawczy,KomitetPięciu,Rada
Pięciu).Działałwokresieod11stycznia
do16sierpnia1919roku.Byłkolektywnym
organemzwierzchnimPolskiejOrganiza-
cjiWojskowejGórnegoŚląska(POWGŚ)
iprzejściowoodgrywałkierownicząrolę
wprzygotowaniachdowalkizbrojnej.Miał
zostaćpowołanynapolecenieWojciecha
Korfantego,leczprzebiegwypadkówpo-
twierdzatezę,żezostałstworzonyzbezpo-
średniejinspiracjiośrodkawarszawskiego
związanegozNaczelnikiemPaństwaJóze-
femPiłsudskim.Wstępnanaradawsprawie
powołaniaPOWGŚ,mającejdziałaćpod
kierownictwemKomitetu,miałaodbyćsię
5stycznia1919rokuwBytomiu.Jejuczest-
nikamibyliemisariuszKorfantegoStani-
sławWiza,przewodniczącyPodkomisa-
riatuNaczelnejRadyLudowejwBytomiu
KazimierzCzaplaiJózefDreyza,którego
zaproponowanonastanowiskokomendan-
taPOWGŚzewzględunato,żeprzezkilka
latpełniłfunkcjęnaczelnikagórnośląskie-
gookręguTowarzystwaGimnastycznego
nSokół”
.PonieważDreyzaniezdecydował
sięstanąćnaczelewojskowejorganizacji
konspiracyjnej,bowiembyłprzeciwni-
kiemakcjipowstańczej,jegomiejscezajął
JózefGrzegorzek,dotychczasowyurzędnik
BankuLudowegowBytomiu.11stycznia
wmieszkaniuAleksandrySzyperskiejwKa-
towicachzwołanonaradę,podczasktórej
doszłodooficjalnegopowołaniaGłównego
KomitetuWykonawczegoPOWGŚ.Wjego
składopróczGrzegorzka(przewodniczące-
44
goKomitetu)iWizyweszli:AdolfLampner
zZabrza,FranciszekLazarzLipiniWiktor
RumpfeldzKatowic.Jużmiesiącpóźniej,
11lutego,naposiedzeniuKomitetuodebra-
noprzysięgęodwyznaczonychkomendan-
tówpowiatowychPOWGŚ.Doszłoteżdo
zmianyprzewodniczącego.Porezygnacji
GrzegorzkazostałnimdołączonydoKomi-
tetuDreyza.Niepotrafiłonjednaknawią-
zaćzgodnejwspółpracyzresztądowódców,
pozatymwkrótcemusiałopuścićGórny
Śląskzewzględunagrożącemuaresztowa-
nieiprzeniósłsiędoSosnowca,gdzieobjął
decernat(wydziałwojskowy)bytomskiego
PodkomisariatuNaczelnejRadyLudowej.
WtedyGrzegorzekponownieobjąłprze-
wodnictwo,stającpostroniezwolenników
szybkiegowybuchupowstania.
Szczegóływydarzeńzpierwszychmie-
sięcyistnieniaKomitetusąjednakróżnie
wspominaneprzezichuczestników.Zda-
niemGrzegorzkaStanisławWiza,kiedy
przyjechałnaGórnyŚląsk,niczegonie
wskórałiwróciłdoPoznania.Dopierokie-
dyporazdrugi,mniejwięcejpotygodniu,
ponowniezjawiłsięnaGórnymŚląsku,
przekonałGrzegorzka,bystanąłnaczele
nowejorganizacji.Grzegorzekzgodziłsię
dopieroporozmowachzpodkomisarzem
KazimierzemCzapląorazpotencjalnymi
kandydatamimieszkającymipozaByto-
miem.Zpewnościątrwałotojednakdłużej
niżjedentydzień,awięcprzyjęciedatzało-
żeniaKomitetumiedzy5a11styczniabyło-
bywątpliwe.ZkoleiJanLudyga-Laskowski
wswojejhistoriipowstańśląskichwiększą
rolęprzypisywałspotkaniu,któreodbyło
