Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OSłownikurodzajówigatunkówliterackich
XII
Wtensposóbnarósłprzezdziesiątkilatzespółtekstów-bezprecedensowyzewzględunaswójcharak-
ter-liczącyokoło100arkuszywydawniczych,czyliponaddwatysiącestronibezmałasześćsethaseł10.
Napierwszyrzutoka-jeślibyhasłaułożyćterazwporządkualfabetycznym-gotowysłownikrodzajów
igatunków!Jednaksprawaokazujesiębardziejzłożona.Jejedytorskierozwiązaniemogłoprzebiegaćna
dwasposoby:
Albo,zhistorycznegoszacunkudlaautorówiredaktorówtegomonumentalnegoprojektu,realizowane-
goprzezpółwieku,orazzakceptacjimateriałowegocharakteruzgromadzonychtekstów,wydaćówsłow-
nikwzastanejpostaci,właśniezpodkreśleniemwtytule,żetonmateriałydosłownika”.Radziłtakjeden
zopiniodawcówwydawniczychtegoprojektu.Czytelnikotrzymywałbywtedy,prawdażeokazałyibardzo
bogaty,podręcznikgenologiczny,którybymusłużyłjednakprzeważniejakopunktwyjściadodalszych,
koniecznychlekturikwerend,czyliwsumieencyklopedycznypółprodukt.Tymbardziejtakaocenajestza-
sadna,żewnmateriałach”widaćwielenbiałychplam”igatunkowychluk.
Alboteż,zgromadziwszyodpowiednizespółredaktorów,dokonaćgruntownejweryfikacji,transforma-
cjiiaktualizacjizgromadzonychmateriałóworazopracowaćjenanowo,uwzględniającjednocześniepier-
wotneintencjepomysłodawcówsłownikaorazwspółczesnepotrzebypoznawcze.Tunależałobyprzecież
takżezwrócićsiędowszystkichautorówposzczególnychhaseł,abyzechcielispojrzećnaniedzisiejszym
okiem,ewentualnieje-jaksięmawiawkartografii-unacześnić,uzupełnićbibliografięiudzielićautor-
skiegoimprimatur.
Jasnoztegodylematuwynikało,żerozwiązaniedrugiebyłozasadniejsze.Alejednocześnieniewyko-
nalne.Boototrzebapowiedziećwprost,żesamprojektsłownikajużusamychpoczątkówbyłedytorską
utopią,jeśli-wedleintencjijegotwórców-miałogarniaćliteraturyświatowewszechczasóworaztakże
folklori-nazwijmytotakdlaskrótu-piśmiennictwoużytkoweigatunkioralne.Zgromadzono-jakpo-
dałemnapoczątku-około3500fiszekznazwamiiquasi-nazwamigatunków.Mamyjewarchiwum.Po-
zostawiającjużbezkomentarzaichliczbętrzebapowiedziećnapodstawiewybiórczejlekturyfiszek,że
mająonecharakternaderimpresyjnyimałosystematyczny.Byłygromadzonewedlezasadyncotamkomu
wgenologicznejduszygra”.Tonieprzygana,aninawetironia.Poprostutaktotalistyczniezaprojektowany
słownikniedoczekałbysięrealizacjinigdy.Wystarczyporównaćdwieliczby-3500fiszekiponadsześć-
setwykonanych(przez50lat!)haseł11.
Niewykonalnośćdrugiegozałożeniawynikajeszczeztego,żewieluautorówhasełnieżyje,azatemnie
byłomożnaodwołaćsiędoichautorskiejkorekty.Niemałohaseł-zewzględunaewolucjęliteratury,prze-
cieżdynamicznąwdrugiejpołowieXXstulecia,atakżenaskutekznaczącegoposzerzeniasięobszarówli-
teratury-należałobynapisaćnanowoitd.Przyjęliśmywięcrozwiązaniapragmatyczneikompromisowe,
zatemniezawszezadowalające,amożeinawetwniektórychdecyzjachkontrowersyjne.
Rozesłaliśmydowszystkichżyjącychautorówhasełichtekstysprzedlatzprośbąoaktualizująceprzy-
gotowaniedodruku.Efekttegodziałanianiebyłwpełniudatny.Niektórzyautorzypozazaledwiekos-
metycznymiinterwencjaminiezmieniliwswoichartykułachniczego.Alewielupodeszłodonaszejproś-
byzpełnymzrozumieniemiwtakichprzypadkachkorekturyiusprawnieniabyłysolidneizadowalające,
takżewuzupełnieniachbibliograficznych.Niektórzyodesłalicałkiemnowewersjeswoichhaseł-isłusz-
nie-bopewneformyliterackieniedość,żeprzeszłyradykalnąmetamorfozę,to-nadodatek-przesunę-
łysięzmarginesówliteraturykujejcentrum,uzyskującdziśinnąniżprzedpięćdziesięciulatyrangę.Au-
torzyinasikonsultanciponadtozwłasnejinicjatywyproponowaliopracowanienowychhaseł,niedruko-
wanychdotychczaswnZagadnieniachRodzajówLiterackich”.Samitakżedostrzegającwindeksiehaseł
opublikowanychwnZagadnieniachRodzajówLiterackich”rozmaiteprzeoczenia,anawet-jaktookreślił
jedenzopiniodawcówtegoprojektuwydawniczego-nrażącebraki”,zwróciliśmysiędowieluliteraturo-
znawcówzprośbąondopisanie”dlaksiążkowejwersjisłownikacałkiemnowychhaseł.Wefekcieindeks
hasełzostałznacznierozszerzony.
10OpracowanyprzezJoannęŚlósarskąiGrażynęSzymczykindekshasełpublikowanychwlatach1958-1982,czyli
w25tomachnZagadnieńRodzajówLiterackich”ukazałsięwtymczasopiśmiewt.XXV
,z.3(50)nas.66-78.Zawierał
(nieliczącodsyłaczy)wykaz449hasełi24uzupełnień.Por.teżA.Borkowski,M.Pliszka,Bibliografiazawartości„Za-
gadnieńRodzajówLiterackich”,wstępemopatrzyłA.Czyż,Siedlce2003.
11WsumienałamachnZagadnieńRodzajówLiterackich”ukazałosiędo2005r.włącznie,czyliliczącjakoostat-
nit.47z.1-2(93-94),615haseł.
