Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OSŁOwNIKURODZAJówIGATUNKówLITERACKICH
I
Słownik,którywtymwstępieprzedstawiam,maswojądługąhistorięsięgającąpołowyubiegłegowie-
ku.Najdawniejszejejślady,drukowanelubzachowanewmaszynopisie,pochodzązroku1947iz20mar-
ca1951r.Tendrugi,niepublikowany,sygnowanyprzezProfesorStefanięSkwarczyńskąwłasnoręcznym
podpisem,nositytułInformacjeiwskazówkidlaredaktorówiautorów„Słownikarodzajówliterackich”1.
Ztychdokumentówwynika,żeówedytorskipomysłzrodziłsięwłaściwietużpoIIwojnieświatowej,
popowołaniuwnowopowstałymwŁodziUniwersytecieKatedryTeoriiLiteratury(1945),którąobjęła
S.SkwarczyńskaipowznowieniudziałalnościŁódzkiegoTowarzystwaNaukowego(powstałow1936r.),
którepatronowałosłownikowiodpoczątku.
Doroku1950zebranowstępnieponad3500(sic!)fiszekznazwamigatunkowymiiparagatunkowy-
miorazpróbnie,jakoegzemplifikacje,opracowano30artykułów.Takzatem,wspomnianewyżejInforma-
cjeiwskazówkizamykaływzasadzieetapprzygotowańorazokreśliwszymerytoryczneintencjepowstają-
cegosłownika,przedstawiałyredaktorówizaplanowanąstrukturęhaseł.Wartotuprzytoczyćobszerniejsze
fragmentytegodokumentu,bomaonnietylkowartośćhistoryczną,aleiobjaśniawistotnysposóbdzisiej-
szykształtSłownika.
ZamierzeniaredakcyjneStefaniaSkwarczyńskaokreśliłatak:ncelemwydawnictwajestujęciewramy
jednego(kilkutomowego)dziełamateriałuliteraturypowszechnejwjejformacjachrodzajowychigatunko-
wych.Wydawnictwomamiećcharakternaukowy,azarazemstaćsiępodręcznikiemniezbędnymdlakażde-
gobadaczaliteraturywzakresieinformacjirzeczowejipodstawowejbibliografii”.
Ozałożeniachprzyszłegosłownikapisała:nPragniemywukładziealfabetycznymzestawićmateriałty-
czącyliteraturypowszechnej,dbającjedynieoto,abymateriałspozanaszegokręgukulturowegonieprzy-
gniótłilościowomateriałunamnajbliższego.Uważamyzakoniecznenieograniczaćsiędoliteraturnaszego
kręgukulturowegozewzględunacorazściślejszezwiązkimiędzykulturamicałegoświata”.
Materiałtenmiałobejmowaćtakżetwórczośćludową,formynwypowiedzeńznanychzżyciacodzien-
nego”,hasłaprzedstawiająceróżnedziedzinypiśmiennictwazzakresukulturyisztuki.Wszelkiegatun-
kiirodzajemiałybyćntraktowanealparibezwzględunastanowiskodawnychpoetykwartościujących”.
nOboknazwdobrzeipowszechnieznanych-pisałaSkwarczyńska-pragniemyzanotowaćtakżezapo-
mniane,odpowiadającegatunkomzamarłym.Pragniemywprowadzićwewidencjęsłownikagatunkidotąd
nieobdarzonenazwą,skrystalizowanewepokachniechętnychrefleksjomgenologicznymlubkrystalizują-
cesięwspółcześnie”.
Awnuwagachoujęciurodzajów,gatunkówiodmian”informowałam.in.:nomawiającrodzaj,gatunek,
odmianępamiętamy,że1)należywyliczyćiokreślićichczynnikistrukturalnewichwzajemnejzależności;
2)należyzgodniezistotnymstanemrzeczyujmowaćrodzaje,gatunkiiodmianyniestatycznie,aledyna-
miczniezokreśleniemichkierunkówrozwojowych”.
DalejwswoimtekścieSkwarczyńskawymieniałaskładwyłonionejnaposiedzeniuWydziałuIŁódz-
kiegoTowarzystwaNaukowegoKomisjiSłownikaRodzajówLiterackich.Otonazwiskajejczłonkówzdo-
danymiprzezemniedatamibiograficznymi:StefaniaSkwarczyńska(1902-1988),AndrzejBoleski(1877-
1965),J.Schnayder(1891-1974),LidiaŁopatyńska(1909-1954),JanTrzynadlowski(1912-1995).Nare-
daktorówposzczególnychdziałówudałosiępozyskaćRyszardaGansińca(1888-1958;literaturaklasyczna
iłacińskaśredniowiecza),ZdzisławaŻygulskiego(1888-1975;literaturaniemiecka,angielska,irlandzka,
holenderskaiskandynawskie),wymienionąjużLidięŁopatyńską(literaturyromańskie),WładysławaFlo-
1S.Skwarczyńska,Projektsłownikarodzajówliterackich,nSprawozdaniazCzynnościiPosiedzeńŁódzkiegoTo-
warzystwaNaukowego”1947,r.II,nr1orazInformacjeiwskazówki...-sześciostronicowymaszynopiswmoimarchi-
wum.
