Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
1.PowstanieirozwójdziennikanSłowoPolskie”
Finansowaniewiększościpism,szczególniedzienników,znajdowałosięwgestii
przedewszystkimosóbprywatnych,spółekipartiipolitycznych15.
Działalnośćwydawniczawydalonychzzaborurosyjskiegopublicystówsku-
piałasięgłównienatworzeniunowychlubprzejmowaniutytułówjużistniejących,
któreprofilowanozewzględunaodbiorców.Pierwszymperiodykiemprzejętym
przeznarodowcówbyłdwutygodnikpolityczno-społeczno-ekonomicznynPrzegląd
Wszechpolski”
,któryukazywałsięwlatach1895-1905.Pismoocharakterzepoli-
tyczno-społecznym,noszącepoczątkowotytułnPrzeglądEmigracyjny”
,redagowane
byłoprzezWiktoraUngara.Zbieżnośćpoglądówprezentowanychnałamachpisma
zideamiczłonkówLigiNarodowejskłoniłaRomanaDmowskiegodonawiązania
współpracy,awniedługimczasiedosfinansowaniadwutygodnika.Celemwydaw-
nictwabyłoupowszechnianieideiwszechpolskiejwzaborzerosyjskim.Uważano,
żewarszawskinGłos”wydawanylegalnieniespełniałswojejfunkcjizewzględuna
liczneograniczenianakładanenaprasęwKrólestwiePolskim
16
.nPrzeglądWszech-
polski”możnanazwaćpierwszymorganemLigiNarodowej,którypełniłrolęideową
iwychowawczą.RomanDmowskizaangażowałJanaLudwikaPopławskiegowprace
redakcyjneidoceniającjegoumiejętnościorganizatorskieorazpublicystyczne,
chciał,bytenzadbałowysokipoziompisma.Wperiodykuprzeważałypublikacje
ocharakterzeprogramowym
17
.Drugimpismemskierowanymdospołeczeństwa
zaborurosyjskiegobyłnPolak”założonyprzezJ.L.Popławskiegow1896roku.
ZnacznąrolęwjegorozwojuodegrałJanZałuska.Pismotokierowanodoludu
wiejskiego,wśródktóregocieszyłosięnajwiększąpopularnością,orazdodrobno-
mieszczaństwa,robotnikówfabrycznychimłodzieżyszkolnej18.
WśródpismwydawanychwówczasweLwowieprzezśrodowiskoNarodowej
Demokracjinauwagęzasługująrównieżtakieperiodyki,jaknWiekXX”
,nOjczy-
zna”czynTeka”
.nWiekXX”byłtopopularnydziennikwydawanyprzezBronisława
Laskownickiego
19
.WażnąrolęwhistoriitegopismaodegrałFranciszekRawita-
15
Tamże,s.70.
16
B.Pobóg-Malinowski,dz.cyt.,s.81;U.Jakubowska,PrasaNarodowejDemokracji…,
s.19-20.WdwudziestąrocznicęzakończeniapierwszegookresuwydawanianPrzeglądu
Wszechpolskiego”przypominanojegoznaczenieihistorięnałamachnSłowaPolskiego”
.
Periodykowiprzypisywanofunkcjękształtowaniapostawludzi,którzywalczylipodczas
WielkiejWojny.KlaudiuszHrabykpostulowałorozpoczęciebadańnaddziejamimyślinaro-
dowodemokratycznej,zob.:K.Hrabyk,Przeddwudziestoleciem,nSP”18X1924,nr285,s.1.
17
Zob.więcej:J.Jarowiecki,Dziejeprasypolskiej…,s.82-83.
18
PismemskierowanymdorobotnikówbyłnSztandar”wydawanyweLwowiewlatach1906-
1908,zob.:U.Jakubowska,PrasaNarodowejDemokracji…,s.25-28,151-152.
19
BronisławLaskownicki(1866-1944),dziennikarznSłowaPolskiego”wlatach1896-1902.
PiastowałmiędzyinnymifunkcjęsekretarzaTowarzystwaDziennikarzyPolskich,anastęp-
nieprezesa,zasiadałwSyndykacieDziennikarzyLwowskich,PolskiSłownikBiografczny,
t.XVI,Kraków1971,s.525.
