Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Czyjeszczeistniejenormafrazeologiczna?
21
Pokolenientuiteraz”cechujefragmentarycznośćnabywaniawiedzy,brak
uwyraźnianiazwiązkówprzyczynowo-skutkowych,brakporządkuwrozwoju
myślenia,przypadkowośćmyślenia[Skudrzyk2005;Sartori2007].Tymczasem
potrzebaprzechowywanianormyjęzykowej,szczególnienormyfrazeologicz-
nej,wynikazpostrzeganiajęzykajakostrukturyijakopewnegodziedzictwa
przeszłości.Jeślidozjawiska,którezostałotuwskazane,tzn.dopreferowa-
niaformekonomicznych,funkcjonalnych,dodamykolejnyzasygnalizowany
wcześniejczynnik,jakimjestotwartośćhipertekstui(takżewspomnianajuż)
polifunkcyjnośćkomunikacyjna,touzmysłowimysobie,jaktrudnojestzacho-
waćfrazeologizmywpostacikanonicznej.Tekstzawierającyparafrazęfraze-
ologizmu(czypoczynionąświadomie,czynie-niejesttuistotne),czytany
przezsetki,tysiące,dziesiątkitysięcyczysetkitysięcyosób,jestobudowywany
komentarzami,cytowany,przekształcany,parafrazowanyitd.-żyjewłasnym
życiem,awrazznimpowielaneiprzekształcanesąużytewnimśrodkijęzy-
kowe,wszczególnościzaśtakobrazowejakfrazeologizmy.Nierzadkodziałania
najednostkachleksykalnych(szczególnienieciągłych)sączynioneświadomie,
wcelachludycznych,jednakdalszeżycietakichprzekształconychjednostek
jestjużpozbawionepierwiastkazabawowego-używanesąone(częstozdal-
szymiprzekształceniami)bezintencjiodświeżeniazasobuleksykalnegoczy
wymowyfrazeologizmu.
Wskazałamtunaczteryczynnikispołeczneikulturowe(ekonomiaifunkcjo-
nalnośćwużywaniujęzyka,przypadkowośćmyślenia,polifunkcyjnośćkomuni-
kacyjna,otwartośćhipertekstu),charakterystycznedlaostatnichlat,któredecydują
otym,że-mówiącwnajwiększymuproszczeniu-dochodzidolicznych,czasami
nieprzewidywalnychprzekształceńfrazeologicznych.Jakoprzykładytakich-chcia-
łobysiępowiedziećzgodnieztradycyjnymujęciem-wykolejeńpodajmyparafrazy
frazeologizmówgłowąmurunieprzebijesziwalićgłowąwmur3:
[…]głowąmuruniedasięprzebić[…].
Jakjednigłowąpróbująprzebićmur,drudzyjużmyślą,cobędąrobić,gdydurnie
tłukącłbamizrobiąwyłom.
[…]każdyrządwNiemczech,którychciałbynprzebićgłowąmur”[…].
Możepanmasłuszność-pokrótkimnamyśleodpowiedziałKorczyński.-
Pracanieszczęściemniejest;idzietylkoogrunt,naktórymczłowiekpracuje,
io…skutki.Jeżelicokrokgłowąomuruderzaćsięmusiszimyśleć,żewszystko,
cokolwiekbyśzrobił…diabłazdasię…[NadNiemnem].
3
NapodstawieNarodowegoKorpusuJęzykaPolskiego(NKJP),www.nkjp.pl[dostęp:
10.10.2016].
