Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
KatarzynaKłosińska
Porokuwaleniagłowąwbetonowymurwyleczyłsięztejnadziei.
Nieczułamkonieczności[…]przebijaniagłowąmuru.
Dobrze,żeniedługoumrzemy,boprawtegodzisiejszegoświatateżbyśmynie
moglizaakceptowaćitłuklibyśmygłowamiowszystkiemury.
Możetonieładnie,alejazłożyłamtakąprzysięgęijejdotrzymaćmuszę,choćbym
miałagłowąmurzburzyć.
Niedawnokoncernyzagraniczneśrodkówpiorących,którewprowadziły
zachodnistandarddopolskichfabryk,takłapczywiewindowałycenyproszków,
walnęłygłowąwmurpopytu.
Jasiępopolskumodlam,spowiadamigodom,auNiemcażyjącdobrzesięmam,
zatobezpowoduniebędamsięstawioł.JestNiemiec,jestymijaNiemiec,bydzie
Polska,bydamijaPolakiem.Niemyślamgłowąmururozbijać.
Przekształceńformy(aniekiedyteżitreści)frazeologizmówdokonywano
nodzawsze”-jakmożnasądzić,odpoczątkuistnieniajęzyka(częśćzprzytoczo-
nychużyćpochodziztekstówdrukowanychjeszczeprzedistnieniemInternetu,
nawetzXIXwieku-NadNiemnem).Tym,coodróżniaczasywspółczesneodery
przedcyfrowej,jestniewątpliwietempozmianizasięgrozprzestrzenianiasię
innowacyjnychformjęzykowych-onenieporównywalniewiększenwów-
czas,gdypodstawowymnnikieminformacjibyłypublikacjedrukowane.Warto
pamiętaćotym,żenieproste(tzn.nieograniczającesiędowymiany,ucięcialub
dodaniajednegoelementuleksykalnegobądźzmianyformygramatycznejwobrę-
biezwiązku)innowacjefrazeologiczne-właściwieparafrazyfrazeologizmów,
nawiązaniadonich-byłyjużprzedmiotembadańlingwistycznych:opisywano
jewkategoriachsiatkifrazeologicznej[Lewicki1981;1996;Lewicki,Rejakowa
1985;Mosiołek-Kłosińska2002]lub-zniecoinnejperspektywy-frazeologii
nadawcy[Chlebda2003]
4
.Możnanatejednostkitekstu(powstałewwynikuluź-
negonawiązaniadotychjednostekjęzyka,jakimifrazeologizmy)patrzećjako
nacośwrodzajugniazdasłowotwórczegopokazującegozłożonośćderywatów,ich
hierarchięimożliwościderywacyjne.Byćmożewięcwspółczesneokoliczności
(kulturahipertekstu,nastawienienateraźniejszośćiludyczność)bardziejsprzyjają
tworzeniusiatekfrazeologicznychnposługiwaniusięjednostkaminieciągłymi
wichkanonicznychpostaciach.Byćmożeto,codotychczassytuowałosięraczej
naobrzeżachnormyjęzykowej(aściślej:normyfrazeologicznej)lubwykraczało
4
Por.n[Frazeologianadawcyzajmujesię]takimfrazeologicznymparadygmatembadawczym,
któregocentrumtworzyczłowiekzwracającysiędokogośwjakiejśsytuacjizpewnąintencją
iwokreślonymcelu”[Chlebda2001:53].Istotnymikategoriamiopisujednostekjęzykatu:
warunkiaktukomunikacji,związekmówieniazdziałaniemiodtwarzalnośćjednostkinwdanej
sytuacji”[Chlebda2003:44].