Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
usytuowanieKaszubnaperyferiachpolskiegoobszarujęzykowego(Popowska-
-Taborska1979,1986),copomagawzachowaniuodrębności20.
Naprawachuzupełnieniaopisusłowotwórstwakaszubskichprzymiotników
zakładamrównieżporównaniedwóchpłaszczyznczasowych-wiekuXIX(orien-
tacyjnegookresuutrwalonegowmateriałachLorentza)orazpołowywiekuXX
(zpóźniejszycheksploracjiterenowychks.SychtyizespołuAJK).Kilkadziesiąt
alboiwięcejlatdzielącychobamomentyto-wobecgwałtownychprzemian,
jakimulegająwspółcześniegwary(zob.np.Smoczyński1955,1956,1963)-
czaswystarczającodługi,byuchwycićpewnekierunkirozwojowe,atymsamym
nakreślićperspektywęewolucyjną.
Spojrzeniewprzeszłośćniezaburza-wmoimpojęciu-oglądusynchro-
nicznego.Stworzynatomiastszansęsporządzenianowejsyntezyzodniesieniem
dosyntezywcześniejszej.Będzietowzamierzeniuujęciepodobnedotych,ja-
kietworzonedlapolszczyzny:wjejstaniehistorycznym(Kleszczowa2003)
iwspółczesnym(Kurkowska1954;Nagórko1987;Kallas1998),coułatwićpo-
winnowszelkiezestawieniaiporównania.
1.3.TEORETYCZNEPODSTAWYANALIZY
Naturaprzedmioturozważańzmuszadozłożeniakilkudeklaracjimetodolo-
gicznych.Wyjaśnieniawymaga-popierwsze-rozumieniepojęciasystemowo-
ściwodniesieniudopłaszczyznysłowotwórczejjęzyka.Zgodniezzałożeniami
strukturalizmujęzykjawisięjakozorganizowanyukładelementów,istniejący
wświadomościjęzykowejmówiących(Ivić1975:128).Obserwacjalicznych
faktówsłowotwórczych,oscylującychmiędzyprawidłowościąaprzypadkiem,
skłaniajednakbadaczydoprzyjmowaniatezyoniesystemowymcharakterzetego
poziomujęzyka(Kleszczowa2004:52).Wporównaniunaprzykładzfleksjąsło-
wotwórstwowrażliwszejestnauwarunkowaniapłynącezzewnątrz,tzn.większy
jestnaciskczynnikówzewnętrznojęzykowych,jegowykładnikicechujeponadto
wyższystopieńkomplikacjisemantycznejniżmorfemyfleksyjne,ściślejszyjest
stanzespoleniasłowotwórstwazinnymipoziomamijęzyka,zwłaszczazpozio-
memleksykalnym,obserwujesięteżwyższystopieńredundancji(Kleszczowa
2004:54).Słowem-jesttoobszarrozległy,zróżnicowanyiztrudemdającysię
ująćwciągzasadireguł.Wydajesię,żecałośćrelacjisłowotwórczychwich
wzajemnejzłożonościnajlepiejoddajeKellerowskiepojęcienspontanicznegopo-
rządku”21,wktórymzbiegająsięobiewyrażoneidee:systemowościiniesyste-
mowości.
20
Natematinterferencjikaszubsko-polskichikaszubsko-innosłowiańskichistniejebogatalitera-
tura.Wcentrumzainteresowaniapozostajejednakleksyka(zob.Popowska-Taborska2001a,tamteż
dalszabibliografia).OprocesachinterferencyjnychuKaszubówbilingwalnychzob.Makurat2011.
21
Zob.Keller1994.Autormówicoprawdaoewolucjijęzykaidziałającychtuprocesach(por.
20