Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
HenrykĆwięk
miecweimarskichihitlerowskich,zuwzględnieniemistniejącychuwarunkowań
wewnętrznychimiędzynarodowych.
Polskajestkrajemowyjątkowotrudnejiskomplikowanejprzeszłości.Ponad
stuletnianiewola,powstanianarodowe,działalnośćkonspiracyjnaukształto-
waływPolakach,angażującychsiędowalkioniepodległość,cechyprzydatne
wdziałalnościkonspiracyjnej.Tospecyficznedoświadczeniezostałowykorzystane
doorganizacjiwywiaduprzeciwkobyłymzaborcom5.JużpodkoniecIwojny
światowejczłonkowiekonspiracyjnejPolskiejOrganizacjiWojskowej(POW)
posiadalidoświadczenieidużemożliwościwzakresieprowadzeniawywiadu
idziałańdywersyjnych6.
OdzyskanieprzezPolskęniepodległościw1918r.byłowydarzeniemnad-
zwyczajważnym.TworzyłsięnowyukładsiłwEuropie.PrzedRzeczpospolitą
pojawiłosięwieleproblemów,spośródktórychbezpieczeństwomiałowymiar
szczególny.Nadecyzjachpolitycznychwdużymstopniuzaważyłousytuowanie
PolskimiędzyNiemcamiiRosją.Państwatenieuznawałypostanowieńtraktatu
wersalskiegoidążyłydojegorewizji.IstotnywpływnarozwójsytuacjiwEuro-
piepozakończeniuIwojnyświatowejwywierałyrozbieżnościwłoniezwycię-
skiejkoalicjijużwczasieobradkonferencjipokojowejweFrancji7.Wsystemie
wersalskimniebyłomiejscadladwóchdotychczasowychpotęg–pokonanych
NiemiecorazogarniętejwrzeniemrewolucyjnymRosji.Niemcyniepogodziłysię
zestratamiterytorialnyminakorzyśćPolski.PodobnieRosja,gdziestworzono
systemkomunistyczny,straciłaobszaryzagrabionePolsceprzezKatarzynęII,
któremiaływalorystrategicznychrubieży8.
JeszczeprzedodzyskaniemprzezPolskęniepodległościTymczasowaRada
StanuutworzyłaKomisjęWojskową,aRadaRegencyjnaKrólestwaPolskie-
gopowołaładożyciaBiuroWywiadowcze,organizacyjniepodległeMinister-
stwuSprawWewnętrznych(MSW)9.Wpaździerniku1918r.utworzonoważny
organzarządzaniaarmią–urządSzefaSztabuGeneralnegoWojskPolskich10,
anastępnieprzekształconoKomisjęWojskowąwMinisterstwoSprawWojsko-
wych(MSWojsk.).
Jesienią1918r.,wwyjątkowotrudnychwarunkach,tworzonostruktury
tajnychsłużbniepodległejRzeczypospolitej.Brakjednolitegoaparatubezpie-
czeństwasprzyjałpowstawaniuróżnychorganówzwalczającychwpływyobcych
5A.Pepłoński,Wojnaotajemnice.WtajnejsłużbieDrugiejRzeczypospolitej1918-1944,Kraków
2011,s.13.
6Tamże,s.50.
7A.Pepłoński,WywiadadyplomacjaIIRzeczypospolitej,Toruń2005,s.11–12.
8A.Nowak,PierwszazdradaZachodu.1920-zapomnianyappeasement,Kraków2015,s.28–29.
9R.Witak,TajnewojnysłużbspecjalnychIIRP
.DziałalnośćEkspozyturynr2OddziałuII
SztabuGłównegoWPwlatach30.XXw.,Łódź2014,s.29–30.
10DekretwprzedmiocieustanowieniaSzefaSztabuWojskPolskichzostałwydany19września
1918r.,awszedłwżycie29października1918r.Zob.tamże.
