Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Społeczeństwoobywatelskiejakopłaszczyznaaktywności…
33
orazkształtowaniesiępostawobywatelskich.Rozwójtechnologiczny
odgrywatuszczególnąrolę,ułatwiającm.in.porozumiewaniesięoby-
watelimiędzysobą,atymsamymzwiększającichznaczeniewprocesie
podejmowaniadecyzjiwważnychdlanichsprawach.Angażowanie
obywatelistajesięcorazłatwiejsze,arolaspołeczeństwaobywatel
-
skiegocorazwiększa.
Pierwszewzmiankidotycząceterminuspołeczeństwoobywatelskiesię-
gajączasówstarożytnych.Towtedyporazpierwszypojawiłasiękon-
cepcjapolitycznejzbiorowości,określanaprzezArystotelesamianem
koinoniapolitikie,czylispołeczeństwapolitycznego,funkcjonującego
wramachpaństwaiznimutożsamianego.Wpodobnysposóbobywa-
telebyliprzedstawianiwrozważaniachCycerona,którydostrzegałrolę
jednostkiwżyciuwspólnotyskładającejsięzludziuznającychtesame
prawaiwspółpracującychzesobądladobraogółu.Dotychkoncepcji
nawiązywałowielupóźniejszychmyślicieli,jakchoćbyMarsyliusz
zPadwy,NiccoloMachiavelli,JeanBodinczyJanJakubRousseau
twórcakoncepcjispołeczeństwaobywatelskiego,będącegowynikiem
umowyspołecznejzawartejmiędzyobywatelami30.
PrawdziwyprzełomnastąpiłpodkoniecXVIIwiekuibyłzwiązany
zdziałalnościąpolitycznąJohnaLocke’aorazjegokontynuatorów.
Wówczasspołeczeństwoobywatelskiezaczętoutożsamiaćjużniezsa-
mympaństwem,leczwspólnotątworzonąprzezobywatelinamocy
umowyspołecznej,gwarantującejszeregswobódiprzywilejów,do
którychzaliczanowolnośćwyrażaniapoglądów,wolnośćsłowa,wol-
nośćzrzeszaniasięistowarzyszeń,swobodędziałalnościgospodarczej
iprawodowłasnościprywatnej.WswoichpracachLockeprzypisywał
nadrzędneznaczeniegospodarce,aspołeczeństwuobywatelskiemu
wyznaczyłrolęobrońcynaturalnychinteresówjednostkiorazgospo-
30K.Dziubka,Społeczeństwoobywatelskie:wybraneaspekty,ewolucjapojęcia,[w:]
Studiazteoriipolityki,t.2,podred.A.JabłońskiegoiL.Sobkowiaka,Wrocław2000,
s.34–35.