Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
144
Rozdział9.FIGLARNYŚMIECHLEKKIEJMUZY
Twórcówkabaretowychiichwystępyoskarżanoowyjątkowąszkod-
liwośćspołeczną,godzeniewmoralnośćiprawdziwąkulturę,niestosow-
nośćdziałaniawmiejscachpublicznychitp.Właśniepodtakimihasłami
w1910r.zostałazorganizowanaweLwowiejedynawswoimrodzajustu-
dencka(!)manifestacjawymierzonaprzeciwkokabaretom.Otofragmenty
wydanejprzytejokazjiodezwystudentówprzeciwkowystępomuZielone-
goBalonika”:ÓwSyjonpolskości,ówrelikwiarznarodowy,Kraków,Ateny
nasze,dziwnewostatnichczasachprzedstawiawidowisko.UstópWawelu
Piastówwylęgłosięnowepokoleniepisarzyiartystów,którzystraciwszy
zoczuwielkiepowołanie,doniosłąsłużbędlanaroduiwspółobywateli,sądzą,
iżniczegobardziejniepotrzebaspołeczeństwu,niepotrzebapiśmiennictwu
isztuce,jakzerwaniapętetyki,ba,mniemaćbymożna,zdrowegorozsąd-
ku.Podtchnieniemdekadentyzmustępiałinstynktsamozachowawczy,jakiś
obłędnyszałporwałchoreumysłyipędzijakbezwolnerojekupłomieniom
zagłady![ż]Mypragniemyżyćgórnie,roboczoiofiarnie,zmiłościąisza-
cunkiemdlaNarodu,zszacunkiemdlanassamych.Truciznąjestkabaret!
Preczzkabaretem!353
Popierwszejwojnieświatowejkomicznatwórczośćestradowazaczę-
łaprzeżywaćrenesans.WsamejtylkoWarszawiewiosną1918r.działały
czterykabarety:uCzarnyKot”kierowanyprzezKazimierzaWroczyńskie-
go;uArgus”iuMiraż”JerzegoBoczkowskiego(późniejszegozałożyciela
uQuiProQuo”);orazuSfinks”prowadzonyprzezWacławaJulicza.Oprócz
skeczówipiosenekwichprogramachznajdowałysięteżtzw.recytacje,do
którychangażowanoartystówtejmiarycoStefanJaracz,JaninaMacherska,
IrenaSolska,MariaStrońska,MichałZnicziin.Programywarszawskich
teatrzykówzasilalim.in.JanBrzechwaiJulianTuwim,piszącsetkiskeczów,
monologówipiosenek.Żywotnośćtychinstytucjizależałaodwieluczynni-
kówibyłaniezwykledynamiczna.JakwspominaBrzechwa:Wtymsamym
mniejwięcejczasiezaproponowałmiTuwimprzystąpieniedokabaretustu-
denckiegoDGaudeamus”.Żywotjegobyłkrótki,aletamwłaśnieusłyszeliśmy
porazpierwszygłośnąDRewolucjęwNiemczech”Tuwima.Modaipowodze-
niefinansowezachęciłolicznychprzedsiębiorczychmiłośnikówtegorodzaju
placówekdotworzeniacoraztonowychnadscenek,teatrzykówikabaretów.
BoczkowskipokłóciłsięzwłaścicielemDMirażu”istworzyłwpodziemiach
GaleriiLuxemburgaDQuiProQuo”,przyciągającnajlepszepióraiszeregmło-
dychgwiazdaktorskich.AlejużpokilkulatachZulaPogorzelskaiKonrad
353
Cyt.za:H.Karwacka,dz.cyt.,s.14.
