Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
I.Kulturapoprzypadłościł
tucji.Zarazemjednaknależałobynaniespojrzećwkategoriachabstrak-
cyjnychiuniwersalnychjakonapojęciezawierającewsobiewszystkie
możliwedopomyśleniakonkretyzacje.Tylkowtedybędziemożliwe
zrozumieniećwiczeniajakoenergiianimującejkulturęujętąwdowolną
uschematyzowanąstrukturę.
PeterSloterdijknapoczątkuswojejrozprawyzaproponowałbardzo
precyzyjnądefinicjęćwiczenia,doktórejnależynieustanniesięodwoły-
wać,abyniestracićzoczuteoretycznejużytecznościpojęcia:
Ćwiczeniedefiniujętujakokażdąoperację,przezktórąutrwalasięlub
wzrastakwalifikacjadziałającegodokolejnegoprzeprowadzeniatejsamej
operacji,niezależnie,czybędzietodeklarowanejakoćwiczenie,czynie15.
Takdefiniowanećwiczeniemacharakterdialektyczny,dlategookre-
śleniegomianemenergiidobrzeoddajezłożony,jeślinieparadoksalny,
charakterjegooddziaływanianarozwójitrwaniekultury.Ćwiczenie
prowadzibowiemzarównodorewolucyjnychprzemian,reorganizacji
zastanychstrukturprzezwytwarzanienowychucieleśnieńdoskonałości
ikonsekwentneprzesuwaniegranicyniemożliwego,jakidokonserwa-
cjistaregoporządku.Sloterdijkzauważa,żetowłaśnieochronaprzed
nowością,zewnętrznąingerencją,„zanieczyszczeniem”,jestpierwotną
funkcjąćwiczeńtakichjakrytuały,zwyczajeiwszelkieinnedziałania
zmierzającedoutrzymaniaintegralnościkulturyizachowaniacharak-
terystycznychdlaniejkodówsymbolicznych16.Ten„prymarnykonser-
watyzm”określałprzezwiekimechanizmkształtowaniaiumacniania
jednostkowychigrupowychtożsamościnakażdejmożliwejdopomyśle-
niapłaszczyźnieżyciaspołecznego:religijnej,artystycznej,zawodowej,
politycznej.
PrzełomnastępujewEuropiemniejwięcejwXVwieku.Wówczas
wzrastatolerancjadlaróżnegorodzajuinnowacji.Tradycyjnieuznajesię
telatazapoczątekfazyhistorycznejnazywanejnowożytnościąitraktuje
sięjejakonajwiększącezuręperiodyzacyjnądzielącąodtądhistorięna
to,co„przed-nowożytne”,inato,co„po-nowożytne”.Podobniejakwwy-
padkuinteresującegomnietuprzełomupowojennego,takrównieżtutaj
wyznaczenietakiejgranicyumotywowanejestkumulacjąrewolucyjnych
przemiannawszystkichpłaszczyznachżyciaspołecznego.Sątodekady
obfitującewprzełomowewydarzeniahistoryczne,które–cokluczowe
–współwystępowaływniewielkimchronologicznymoddaleniuodsiebie
15Sloterdijk,s.7.
16Por.Sloterdijk,s.166–168.
