Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
UrszulaAugustyniak
pamiętamywerystycznyopisAlbrychtaStanisławaRadziwiłła:długiego
umieraniaZygmuntaIIIwotoczeniulicznychDspektatorów”,wpierwszym
rzędzieurzędnikówpolskichilitewskich,którychwezwałnazamekpoko-
jowyochmistrzyniUrszuliMeierinniejakiPiotrowski(coskądinądstanowi
kolejnyprzykładodwróceniahierarchiirangiosób):DInnisenatorowiemieli
wejśćdopieropóźniej,lecznieczekającwezwaniajedenpodrugimwślizgnęli
siędopokojukróla.Jużprawieokołopołudniazacząłkrólkonać,ciężko
oddychał,utkwiwszyoczywjedenpunkt.[ś]Byliobecnikrólewicze;nie
broniononikomudostępu[podkreślenie–U.A.]”41.Porozejściu
siędostojnikówdodomówDWszystkichwtedydopuszczonodocałowa-
niarękikrólewskiej,izmiasta,ilokai,ihajduków,ludziwszelkiegostanu
ipłci,takżeskóranarękachkrólapobielałaodzbytwielupocałunków”42.
TakżewedługJeanaLeLaboureur,towarzyszącegoLudwiceMarii
wjejpodróżydoRzeczypospolitejnazaślubinyzWładysławemIVWazą:
DwPolscekażdypoddanymiałprawowstępunapokojekróla(apośmierci
każdypoddany,bodajżebrak”
43
.Jesttooczywiścieprzekłamaniewynikające
zesłabejorientacjicudzoziemcawpolskichobyczajachirytuałachpoprze-
dzającychpogrzebwładców.Niemniejfaktemjest,żemiejsceorazdługość
wystawianiazwłokkrólewskichnawidokpublicznywZamkuKrólewskim
wWarszawiepozwalałynadostępdociałamonarchównietylkoszlachcie,
aleiplebejuszom–oczywiścieposelekcjiipodkontroląstrażyprzyzwło-
kach.Wiadomo,żeciałoZygmuntaIIIwystawionowtzw.SieniGwardii
apartamentukrólewskiego,natęokolicznośćzmienionegonakaplicę,
usytuowanegonapierwszympiętrzewskrzydleodWisły.Przeleżałytam
tydzień.Potem,wuroczystymprzeniesieniuzudziałemsynówkrólewskich,
złożonodotrumnyiwrazzciałemzmarłejwcześniejkrólowejKonstancji
ustawionojużoboksiebiewtrumnachwtzw.IzbieDwusłupowejnapar-
terzeskrzydławschodniego(DomWielki)Zamku,stanowiącejprzedsionek
przedizbąposelską.Tamstałyażdosejmukonwokacyjnego
44
.Możnaprzy-
puszczać,żezłożenietrumienkrólewskichwsalisłużącejdocelówświec-
kich,aniesakralnych,ułatwiałodostępdonichosóbzzewnątrzścisłego
składudworukrólewskiego.
Najprostsząinajbardziejwiarygodnąmotywacjązachowaniaspekta-
torówwydajesięjednakzwykłaciekawośćichęćupewnieniasię,żekról
naprawdęumarł.Znamienne,żemetamorfozytwarzywładcypozgonie–od
wygląduwoskowejmaskipośmiertnejdopowtórnegoprzybraniarumień-
cówiożywienia–odnotowujeRadziwiłłbeznamiętniejakorzeczdziwną,
41A.S.Radziwiłł,Pamiętnik,s.108,27IV1632r.
42Tamże,s.110-111,28IV1632r.
43B.Fabiani,ŻyciecodziennenaZamkuKrólewskimwepoceWazów,Warszawa1996,s.222.
44Za:M.Wrede,ItinerariumkrólaZygmuntaIII1587-1632,Warszawa2019,s.337.
