Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1�Krótkahistoriasmogu
łącznejemisjipyłuzprzemysłuciężkiegowaglomeracjiz200000tonw1965r.do
50000w1975r.Emisjęołowiudo1998r.obniżonoo95%(Ahlers,2015).
Spektakularnymprzykłademsukcesuludzkościweliminacjizanieczyszczeńpowie-
trzajestobronawarstwyozonowej.Niszczenietejwarstwyzostałoskutecznieopano-
wanewskaliświatazasprawąProtokołuzMontrealuz1987r.,któryprzewidywał,
żecałkowitezaprzestanieemisjisubstancjinajbardziejdlaniejszkodliwychnastąpi
do2000r.,cooczywiścieoznaczałokoniecznośćponiesieniaznacznychwydatków
przezkilkabranżprzemysłu.Jednakniepokojącewynikipomiarówprzeprowadzo-
nychprzezagencjęNASAspowodowały,żew1992r.termintenprzyspieszonodo
1996r.Dziuraozonowaznikłazlistyniebezpieczeństwzagrażającychludzkości.
Pokazujeto,żeprzyodpowiedniejwolipolitycznejspołecznośćmiędzynarodowa
potrafiskutecznieeliminowaćtworzoneprzezludzizagrożenia.
1.2.SmogwPolsce
PionierembadańzanieczyszczeńpowietrzawPolscebyłprof.JanJuda,któryjuż
w1958r.prowadziłnaPolitechniceWarszawskiejanalizęmineralogicznądrobnych
pyłów.Założyłonpracownięwyposażonąwnowoczesnąaparaturępomiarową.
Prof.Judazajmowałsięteżfiltramidoprzemysłowychurządzeńodpylających,no-
watorskimwtedymodelowaniemrozprzestrzenianiasięzanieczyszczeńpowietrza,
atakżerachunkiemzyskówistratwochroniepowietrza.
PierwszewPolscebadaniapyłówprowadzonowWarszawie,aleruchynarzecz
ochronyśrodowiskawywodząsięzKrakowa.Prekursoremochronyprzyrodywla-
tach20.XXw.byłbotanikprof.WładysławSzaferzUniwersytetuJagiellońskiego.
PoIIwojnieświatowejwKrakowiepowstałomocneśrodowiskonaukowewspie-
rająceochronęprzyrody.Ważnąrolęodegrałwnimprof.WaleryGoetelzAkade-
miiGórniczo-Hutniczej,geolog,taternikialpinista,któryjużwlatachmiędzywo-
jennychudzielałsięwmiędzynarodowychdziałaniachnarzeczochronyprzyrody.
Wlatach60.proponowałoryginalnąnazwędlatejdziedzinywiedzy:sozologia(od
greckiegosodzo,chronię).ByćmożegdybynieówczesnaizolacjaPolski,dziękiW.
Goetlowiświatmiałbytrafniejszyterminniżpowszechniedziśprzyjętanekologia”.
Prof.Goetelbyłautorempowiedzenia,któreciąglezachowujeaktualność:
ncotechnikazepsuła,technikapowinnanaprawić”.
Stopniowowtymśrodowiskunarastałaświadomość,żeważnajestnietylkoochro-
naprzyrodydlaniejsamej(codziśnazywamyochronąbioróżnorodności),aleteż
zachowaniewalorównaturydlaczłowieka,aprzedewszystkimochronasamego
człowieka(Manecki,2015)przedtruciznami,któresamochoczowytwarza.
20
