Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WPROWADZENIE
26
kolejneperspektywypatrzenianaciało.Wydawałomisiętodobrąmetodąupo-
rządkowaniaogromnejróżnorodnościbadańzwiązanychzsocjologiąciała
publikowanychwostatnichlatachiichpóźniejszejanalizy.Choćbadaniatenie
zawszebyłypostrzeganejakosocjologicznepracenatematciała,japrzedstawię
jewtenwłaśniesposóbibędęstarałsięwyjaśnić,jakijestichwkładdotego
obszarubadań.
Wocenietychperspektywinteresujemnieprzedewszystkimustalenie,copo-
zwalająnamonepowiedziećnatematciaławspołeczeństwie,aczegonie.Co
ocieleujawniają,acozostajeprzemilczane?MówiącjęzykiemParsonsa(1968,
s.17),costanowiwnich„kategorierezydualne”,awięctakiefaktyczykategorie,
którychniemożnawyjaśnićczywytłumaczyćzapomocąpodstawowychpodejść
dociała,zdefiniowanychpozytywnie,anienazasadzienegacji.Czyktóreśpo-
dejściepozwalawziąćnaprzykładpoduwagęistotnośćciaładlaludzkiejspraw-
czości?Czypotrafiwyjaśnićzmieniającesięhistorycznieznaczenieciaładla
systemówspołecznych?Czypomagazrozumieć,dlaczegociałostałosiędziśtak
problematycznedlawieluludzi?Czyjakaśkonkretnaperspektywapozwolinam
zbadać,dlaczegosystemyspołecznenaZachodziesązainteresowaneutrzyma-
niempoglądu,żekobiececiałasąinneigorszeodciałmęskich?
Takiepodejściemożebyćkrytykowaneprzeztych,którzywolelibyotrzymać
starannąlistęwstępnychkryteriówsłużącychocenieposzczególnychteorii.Jed-
nakjegozaletąjestszerokiiogólnyprzeglądmocnychisłabychstronróżnych
perspektywspojrzenianaciałowczasach,gdysocjologiaciałajestwciążwzględ-
niemłodądyscypliną.
Trzecigłównyceltejksiążkiwiążesięzpróbąwyjściapozaopisianalizęist-
niejącychperspektywbadawczychwsocjologiiciałaizarysowaniaszkicubardziej
satysfakcjonującegopodejścia.Bazujeononaznaczącychosiągnięciachwba-
daniachnadciałemdokonanychprzezsocjologięiantropologięfilozoficzną
izostałowypracowaneprzezzaadaptowanietego,cowydałomisięnajbar-
dziejprzydatnewperspektywachzarysowanychwewcześniejszychrozdziałach
tejksiążki.Opisującioceniającdotychczasowebadanianadciałem,zamierzam
jednocześnierozwinąćjewzupełnienowymkierunku.Choćniemamzamiaru
stworzyćwtejksiążcecałościowejteoriiciała,wartojednakkrótkowspomnieć
opodejściu,którebędępopularyzował.
Sądzę,iżnajbardziejużytecznakonceptualizacjaciałaujmujejejakopewne
nieukończone,biologiczneispołecznezjawisko,ulegającedopewnegostopnia
modyfikacjomnaskutekwkroczeniaprzezniewświatspołecznyiuczestniczenia
wnim.Totebiologiczneispołecznewłaściwościczyniązciałazjawiskooczywi-
steinieuchwytnezarazem.Zjednejstrony„wiadomo”,żeciałoskładasięzmię-
sa,mięśni,kościikrwiorazmawsobiepotencjałcharakterystycznydlagatunku
ludzkiego.Zdrugiejjednakstrony,nawetnajbardziej„naturalne”właściwości
