Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Teoriesocjologiiedukacji
–jakanalizujesięedukacjęsocjologicznie
15
szkolnictwempodstawowymalbotylkośrednim,albowyższym,związkamiszkoły
zrodzinąalbozespołecznościąlokalnąitp.Ponadto,parającsięjednymwątkiem,
robiątowbardzozróżnicowanysposób,wynikającyzichprzekonańteoretycznych
imetodologicznych.Jedniuważają,żenależybadaćtylkometodamisondażowymi,
nadużychpróbach,zwykorzystaniemzaawansowanychmetodstatystycznych,inni,
żewręczprzeciwnie,żesensmająjedyniepogłębionebadaniajakościowe,opartena
analiziewybranychprzypadków.Jednipatrząnaszkołęwskalimakro,traktującją
jakoelementszerszegosystemuspołecznego,innitylkoiwyłączniewskalimikro,
uznająckażdąpojedyncząszkołęzamikrokosmosspołecznychzdarzeń,którywy-
magasamodzielnejpenetracji.Wszyscynazywająsiebiesocjologamialbobadacza-
mispołecznymi,wszyscymówiąosobie,żesąsocjologamiedukacji.
Sięgajączatempoksiążkiiartykułysygnowanehasłemkluczowymsocjologia
edukacji,niemożemybyćdokońcapewni,cowdanymtekścieznajdziemy.Nie
piszęotym,byjałowoutyskiwaćnadbrakiemporządkuwbliskiejmidyscypli-
nie.Przeciwnie,wielośćwątkówipublikacjistanowiosiledziedziny,obogactwie
wiedzy,którągeneruje,oważnościtejproblematykidlasocjologiijakodyscypliny
ogólnejidlaspołeczeństwajakoprzedmiotuanalizy.Niemniejjednak,próbując
przygotowaćsyntetycznywykładwpostacipodręcznikazsocjologiiedukacji,na-
potykamytrudnośćwpostaciwielowątkowościipluralizmumetodologicznego
(wielunazwałobytobałaganem).
Tawielowątkowośćorazmętlikteoretyczno-metodologicznypowodują,że
wywoduosocjologiiedukacjiniemożnaprzedstawić,ukazującpokoleitematy,
którymisięzajmuje-takizabiegmożliwyjesttylkozwybranejperspektywyteo-
retycznej,wktórejramachzarysowujesięlistazagadnieńwartychpodjęciaiana-
lizowanychprzezkolejnepokoleniabadaczy.Jednakżeilistatematówistotnych,
podanychzperspektywyinnegoparadygmatu,niemusibyćwcaletakasama.
Anawetjeżeliczęśćznichbędziesiępokrywać,tosposóbanalizyikluczowe
ustaleniaempirycznebędąodmiennezewzględunauwarunkowaniawyjściową
optykąteoretyczną.Przedstawicieleróżnychparadygmatówsocjologiiedukacji
wnajlepszymraziesięignorują,wnajgorszym-zwalczają.
Możnapowiedzieć,żewpewnymsensierównoleglefunkcjonujekilkasocjologii
edukacji:każdapodejmujeswójzestawproblemówiproponujewłasnerozwiąza-
niametodologiczne.Niejestnawettak,żeniektórenależąjużdoprzeszłości-jak
próbująniekiedyzeznawaćautorzypodręcznikówpisanychzokreślonejperspek-
tywyteoretycznej-izastępujesięjebardziejadekwatnymparadygmatem(który
reprezentujeautordanegoopracowania):wbrewtezomośmiercianalizfunkcjo-
nalnychwsocjologiiedukacjimająsięonedobrzeiistniejąnawetuznaneczasopi-
smanaukowepublikującetylkoartykułyprezentującetegorodzajupodejście.Nie
możemyzatemopisywaćróżnychpodejśćjakopojawiającychsiękolejnoposobie.
Zarównoichpoczątki,jakiwspółczesnewykorzystaniarealizująsięrównolegle
iczasaminawetzesobąkorespondują.
