Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
Socjologiakultury
Jestoczywiste,żewszystkiezjawiskakulturyodnosząsiędoczłowiekajako
uczestnikastosunkówspołecznychiwszystkiewjakimśzakresiesąwspólne
zbiorowościom,grupomlubkategoriomspołecznym.Problematykakulturyprzenika
zatemcałośćbadańidociekańsocjologicznych,przynajmniejwobrębietychteorii,
któremożnanazwaćkulturalistycznymiteoriamisocjologicznymi,aktórych
charakterbędzieprzedstawionywdalszymciąguwsposóbbardziejszczegółowy.
Właśniezewzględunauwikłanieogółuzjawiskspołecznychwproblematykę
kultury,przyglobalnymrozumieniutegopojęcia,niemożnaczynićantropologicznej
koncepcjikulturypodstawąwyodrębnieniasocjologiikulturyjakoosobnejsubdys-
cypliny,równorzędnejzwymienionyminapoczątkutegorozdziałudziedzinami
socjologii,takimijaksocjologiapracyiprzemysłu,wsiimiast,warstwiklas
społecznych.
Każdazewskazanychdziedzinmazaprzedmiotstosunkispołeczneuwikłane
wjakąśwybranąsferęzjawiskkulturalnych.Gdybysocjologiakulturymiałasię
odnosićdokulturyglobalniepojętej,musiałabystanowićnadbudowęwszystkich
innychspecjalnychdziałówsocjologii,doczegosobiepretensjinierości,lub
musiałabypozostaćsocjologiąpoprostu,ogólnąteoriąsocjologiczną.
FlorianZnanieckiwdługiejewolucjiswegoteoretycznegostanowiskadoszedł
dookreśleniamiejscasocjologiiwobrębienaukokulturze,którejestbliskietej
ostatniejpropozycji.OileweWstępiedosocjologii,wpoczątkulatdwudziestych,
zmierzałdościsłegoodgraniczeniasocjologiiodinnychnaukokulturzeistarałsięjej
wyznaczyćjedynierolębadaniagłównych,wyabstrahowanychzkulturalnychtreści
układówspołecznych:społecznychdziałań,stosunków,grup,róliosobowości,otyle
wtrzydzieścilatpóźniej,wostatnimkompletnymdzieleswegożyciazaprzeczył
możnościtakiegoformalistycznegoujęciazjawiskspołecznych.Uznałsocjologięza
naczelnąnaukęokulturze.ZjawiskaspołeczneprzyjąłtutajZnanieckizapodstawę
analizyistnieniakulturypojmowanejjednakniejakosumawszystkichkategorii
kulturalnychzjawisk,leczjakozasadaich,,ładuaksjonormatywnego’’.Upodłoża
tegoładujakojegowarunekleżybowiemzawsze,,aksjonormatywny,dynamiczny
porządekspołecznywzajemnegooddziaływaniamiędzyjednostkami’’(Znaniecki,
1992).
TostanowiskoZnanieckiegojest,oczywiście,elementemjegoogólnoso-
cjologicznejteoriizbliżającejsiędokulturalistycznegoujęciasocjologii,ale
wykraczającegopozazakressocjologiikulturyjakospecjalnejsubdyscypliny.Poza
tenzakreswykraczarównieżantropologiakulturyjakoogólnanaukaowszystkich
dziedzinachkultury.Toglobalne,aprzytymbardziejopisoweisumująceniż
syntetyzująceujęcieodróżniaantropologięodwyznaczonegosocjologiiprzez
Znanieckiegosposobupodejściadocałościkulturalnych.Antropologiaróżnisięprzy
tymnaogółodsocjologiimetodamibadań.Zgodnieztradycjązwracasiękubadaniu
społeczeństwprzedliterackichjakokuswemugłównemuprzedmiotowi.Wstosunku
dospołeczeństwrozwiniętychjejkompetencjekwalifikująjąraczejdobadania
społecznościlokalnychwichobrębieniżichcałości.
