Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PROLOG
mówić-funkcjonujewczterechpodsystemach:tworzenia,obiegu,obecności
iodbioru.Podsystemobiegumazapewnićspołeczneistnieniewytworukultu-
rowego.Jeżeliwytwórtenmasięstaćczymśinnymniżtylkoindywidualnym
imarginalnymzjawiskiem,musządziałaćsprawnemechanizmyjegotransmi-
sji.Dotyczytodzieł,zachowań,idei-słowemwszelkichwartościkulturowych.
Działaniapoznawcze,poprzezfaktobiektywizacjiwytworówkulturowychipo-
przezichopisaniewinnymjęzyku,przyczyniająsiędouruchomienialubchoćby
tylkowzbogaceniategoobiegu.Możetosięodbywaćnapoziomiekulturyma-
sowejlubnapoziomieczasopismanaukowego,możemiećmniejlubbardziej
rozbudowanezapleczeinstytucjonalne.
Poznawaniekulturypośrednioprzyczyniasiędorozbudzeniapotrzebkul-
turalnych,anawetdoichstwarzaniapoprzezfakt,wytwarzaonoirozwija
siećinformacyjnączłowieka,tazaśwzasadziewymaganieustannegouzupeł-
niania-wwiększościprzypadkówrazrozbudzonepotrzebypoznawczedają
osobieznaćzcorazwiększąintensywnością.Poznawaniedostarczainforma-
cjipośredniejiniezawszemusibyćbezpośrednimkontaktemzwartościami
kulturowymi.Możejednakpobudzićpragnienietakiegobezpośredniegokon-
taktu.Naprzykładprzeczytanamonografiajakiejśkulturymożedoprowadzić
dochęcibezpośredniegopoznaniajejwytworów.Zkoleibezpośrednikontakt
wzmagachęćposiadaniadodatkowejwiedzy-tazaśponownieprzyczyniasię
douczestnictwaitd.Jesttomechanizmwzajemniesiędopełniającychaktów
poznawczych,odbiorczychitwórczych.
Powiedzieliśmy,poznawaniekulturytotakżepośredniojejinterpretacja.
Kiedyprocesytworzeniadóbrkultury,ichobiegu,obecnościorazodbioruto-
cząsięwgranicachjednejzbiorowości,jejczłonkowienieodczuwajątrudności
wzrozumieniutychwytworów.Ichużytkowebądźsymboliczneznaczenie,ich
jawnalubukrytawymowajestdlawszystkichoczywista-aprzynajmniejjest
oczywistadlatychgrupspołecznych,doktórychoneadresowane.Inaczejjest
wspołeczeństwachheterogenicznych,gdzieprocesytworzenia,obiegu,obec-
nościkultury,arównieżjejodbioruzdezintegrowane,tocząsięwróżnych
zbiorowościach,któreniezawszełączywspólnakompetencjakulturowa.By-
wająsytuacje,kiedywytwórkulturyfunkcjonujewcałkowicieinnymkontekście
społeczno-kulturowymniżten,wktórympowstał.Ludziewówczasbezradni
-zachodzitoszczególnieczęstowodniesieniudodziełsztuki,którychzrozu-
mienieniesienajwięcejkłopotów.Szukasięwtedywsparciawopracowaniach,
wopisach,wanalizach,wkomentarzachirecenzjach,zakładając,żeichauto-
rzydostarcząwłaściwychkluczydozrozumieniadanegowytworukulturowego
(cooczywiścieniemusisięziścić).
Poznawaniekulturytopróbapoznaniaiwzbogaceniajejspołecznego,
potocznegowartościowaniaorazpróbazwróceniauwaginainnemożliwe
kryteriawartościowanianiżpotoczne.Współczesnakultura,szczególniewjej
sferzesymbolicznej,jestkulturąróżnorodnościiswoistegonadmiaru.Tymsa-
mymograniczaniuulegamechanizmspontanicznegowartościowaniawynika-
jącegozwłasnegoużytkowaniakultury.Stądjejpotencjalniodbiorcyczująsię
niecozagubieni,uchylająsięodwartościowaniaiocenianianawłasnąodpowie-
12
dzialność,polegajączazwyczajjedynienakulturzemasowejizawartychwniej