Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PROLOG
ichwyjściasą(albopowinnybyć)ogólnezałożeniateoretyczno-metodologicz-
ne.Założeniatepostulujątakieanieinnerozumieniekultury,takieanieinne
jejdefiniowanie,takieanieinnewidzeniejejwspółzależnościzcałymżyciem
społecznym.Owezałożeniaidefinicjewpływają(albopowinnywpływać)nadal-
szeposzukiwaniaempiryczne.Wprowadzeniutakiejrefleksjisocjologiaczerpie
zfilozofiiiantropologiikultury,próbującteżjednakwnieśćwłasnepropozycje.
Jednymznajstarszychwątkówwrefleksjinadkulturąjestkwestiajejspo-
łecznejgenezy.Wbrewnikłymmożliwościomodpowiedzinapytanie,jakiebyły
początkikultury,kwestiatastawianabyłanaderczęsto.Zawszeteżformułowa-
nonatentematwięcejprzypuszczeńniżrzetelnychodpowiedzi,którychskąd-
inądoczekiwaćniesposób.Aleitychprzypuszczeńnienależybagatelizować
-szczególniewtedy,kiedytowarzyszyłaimrefleksjanadtym,jakfunkcjono-
wałakulturawtzw.społecznościachpierwotnychbadanychprzezantropolo-
gów.Możenajbardziejprzekonującabyłasupozycja,żekulturabyłajednymze
środkówwspomagającychelementarne,takzwanebytoweczynnościczłowie-
ka,służącewostatecznymrozrachunkuprzeżyciu.Kulturapobudzałazmysły,
organizowałaprocespracy,pomagaławniej(przeznadawanierytmu),inspi-
rowaładoniej,dostarczałaergonomicznego,awięcużytecznego,dopełnienia
kształtunarzędzia(ornament),dawałaoznakipowodzeniawwalcelubnapo-
lowaniu(trofea)czyoznakiwytrzymałościnaból(tatuaże).Słowem,zgodnie
ztymprzekonaniemkulturabyłapierwotnierodzajemnarzędzia.Oczywiście,
niejesttojedynaodpowiedźnapytanieospołecznągenezękultury.Dlasocjo-
logów(wdużymteżstopniupedagogów)łączysięztymbadanienabywania
kulturyprzezjednostkęwprocesiesocjalizacji,jegouwarunkowańifunkcji.Ito
drugiezadaniedotyczącegenezykulturyjestdlasocjologówznacznieważniej-
szeniżpoprzednie.Ponadto,wbadaniugenezygatunkuludzkiegosocjologia
kulturyniewielemożewnieśćswoimimetodamibadawczymi,natomiastwba-
daniunabywaniakulturyprzezjednostkęsocjologiamożedaćbardzodużo.
Częstoprzywoływanymtematemjestteżsocjologiakomunikowania,wra-
machktórejusiłujesiędociekać,jakiesąskładnikisamegoprocesukomuniko-
waniaorazjakieprocesymutowarzysząwarunkującjelubdopełniając,jakiesą
jegorelacjezcałymżyciemspołecznymorazjakiejestjegozróżnicowaniespo-
łeczne.Możliwościkomunikowaniawynikająwszaknietylkozsamychśrodków
wypowiedzi:sąoneteżpochodnąwieluinnychczynnikówspołeczno-kulturo-
wych,międzyinnymikontekstuspołeczno-kulturowego,równoległegoistnienia
innychśrodkówkomunikowaniaitp.Największetrudnościdotycząpoznawania
iinterpretowaniasymboli,metaforibardziejskrytychprzesłańwramachkultu-
rysymbolicznej.Łączysięztymbadanieobecnościśladówżyciaspołecznego
wwytworachkultury:wsztuce,wfilmie,wreligii.Jesttowięcnietylesocjologia
kultury,ileswoista„socjologiawkulturze”-awjejramachopisróżnychstruktur
społecznych,różnychzagadnieńsocjalnych,konfliktówspołecznychitp.Obraz
życiaspołecznegoodzwierciedlonywkulturzeniejest,oczywiście,klarow-
nymjegoodbiciem,leczpewneprawdyotymżyciumożnadostrzec,aprzede
wszystkimzrozumieć,tylkopoprzezwytworykultury.Trzebatujednakdodać,
żekultura,choćjestwyrazemżyciaspołecznego,niejeststrukturąhomologicz-
14
nąwobecniegoijednoznacznieprzekładalnąnatożycie.
