Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
57
IoSofiściiretorzy
imswojąbibliotekęizapraszałnauczty,podczasktórychdyskutowanonatematyliterac-
kiewczasiewyznaczonymklepsydrą.PodczaspewnegospotkaniawgronieKlepsydrionu
HadrianosnaśladowałstylróżnychmówcówiwtedyAmfikleszapytałgo,dlaczegobra-
kujewśródnichAttikosa.Hadrianosodrzekł,żenkrólawymowy”możenaśladowaćje-
dyniewówczas,gdyniepijewina.ZkoleiwżywocieFilagrosazCylicji(zob.I),znanego
adwersarzaAttikosa,czytamy(VS578–579)okłótni,dojakiejdoszłowAtenachmię-
dzyFilagrosemaAmfiklesem.KiedyFilagrosspacerowałwtowarzystwieludzi,którzy
nwAtenachzawszewłóczylisięwotoczeniusofistów”,natknąłsięnagrupękilkuosób
skupionychwokółmłodzieńca.Myśląc,żewyśmiewająsięzniego,zapytał,jaksięów
młodyczłowieknazywa,atenodpowiedział:nJestemAmfikles,jeślisłyszałeśotakim
obywateluChalkis”.FilagroszakazałAmfiklesowisłuchaćswoichwystąpieńretorycz-
nych,awtedyAmfikleszapytał,kimjest,abywydawaćmutakiepolecenia.Filagros,
szczerzeoburzony,żegonierozpoznano,wypowiedziałsłowodalekieodklasycznego
języka,awówczasAmfikleszłośliwiezapytał,odjakiegoautorapochodzitosłowo.
WkonsekwencjitegozdarzeniaFilagrosnapisałlistdoHerodesa,skarżącsię,żeateński
sofistanienauczyłswoichstudentówdobrychmanier,atenwodpowiedziskrytykował
nieudanywstępdolistu.
WŻywotachsofistówwidzimywięcznanegostudentaHerodesaAttikosa,którywla-
tachtrzydziestychprzebywałwAtenach,niematamjednakżadnychinformacjinate-
matdalszejretorycznejdziałalnościAmfiklesa.Wźródłachepigraficznychnatomiast
spotykamykilkaosóbotymwłaśnieimieniu:
1)FlaviosAmfikles,archontPanhellenionu(IGII²2957,napisdedykacyjnynabazie
posągu,ll.1–3:olśπiΦXloUt/oUAμuLκXέ/oU;ἄlχoVto;);
2)młodozmarły(niedoszedłdoefebii)Amfikles,znanyzdwóchniemalidentycz-
nychinskrypcjiwyrytychw2poł.IIw.nahermachiznalezionychwokolicachmiasta
Chalkis(IGXII9,1179i955);naszczególnąuwagęzasługujewykorzystanywtych
tekstachdokładnycytatzKsięgiPowtórzonegoPrawa28,22.28,zawierającyklątwy
czyhającenatych,którzyośmielilibysięzbeszcześcićhermy;zwyczajstawianiakilku
pomnikówzmarłemuprzypominadobrzeznanehermyipomnikiwystawianeprzez
HerodesaAttikosaczłonkomswojejrodzinyizmarłymuczniom;
3)T.FlaviosAmfikles,zwycięzcawyścigurydwanówwczasieświętaErotideia
wTespiai,wzmiankowanywdwóchlistachzwycięzcówztegomiasta(IGVII1772;
L.Robert,HellenicaII,Paris1965,ss.5–14);winskrypcjachzTespiaiwymieniany
jesttakżejakoojciecFlaviiAmfiklei,żonykonsulaT.FlaviosaFileinosa,członkastarej
arystokratycznejrodzinytespijskiej(C.P.Jones,nALeadingFamilyofRomanTespiai”,
HSCPh74(1970),nr18–21);4)FlaviosAmfikleszdemuSfettos(IGII²2194,ll.24:
[ΦXάB.A]μuLκXfl;Σu.;tekstdatowanynaok.200r.).
SofistaAmfikles,uczeńHerodesa,jesttożsamyzFlaviosemAmfiklesem,archontem
Panhellenionu.Przyjmujesię,żeAmfiklessprawowałtenurządwlatach177–189,ztego
bowiemokresunieznamylistyarchontówzwiązku.Takadatadobrzepasujedochrono-
logiiżyciamówcy,któryurodziłsięprawdopodobnieok.115r.iwlatachtrzydziestych
studiowałuHerodesaAttikosa.AmfikleswymienionynahermiezChalkistonapew-
nosynsofisty,względychronologicznewykluczająbowiemidentyfikacjęzmarłego
zuczniemHerodesaAttikosa.Zwracauwagęfakt,żezgodniezsofistycznąmodą(anie
zpowoduzwiązkówzjudaizmem)Amfiklesużyłwyszukanegostarotestamentowegocy-
tatu,któryrozpowszechnionybyłwróżnychśrodowiskachreligijnychweFrygii.Nie
możnawykluczyć,żesofistaodbyłpodróżdoAzjiMniejszej(podczasktórejmożewygła-
szałmowy)itamzetknąłsięwłaśnieztakimmagicznymużyciemKsięgiPowtórzonego
Prawa.FlaviaAmfiklea,córkasofisty,wyszłazamążzaprzedstawicielatespijskiejrodziny
Filinoi,dlategoteżsofistabrałudziałwzawodachodbywającychsięwtymmieście(stąd