Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Ciałoizmysły
mibliskim,niemiałbyprowadzićdomonizmu,opartegonakoncentracji
wysiłkówbadawczychwyłącznienatym,cosomatyczne.Widzętumiano-
wicie-oczymszerzejwdalszejczęścininiejszegorozdziału-nieustanną
konwergencjęizacieraniegranicmiędzytym,cookreślanemianemświa-
domego,duchowego,racjonalnego,atym,cocielesne.
Ciałointerpretujące,ciałointerpretowane
Jednymzistotnychsposobówuobecnianiasięciaławkulturzejestwynika-
jącazantropocentryzmusomatyzacjaotaczającejczłowiekarzeczywistości.
Innymisłowy:ciałofunkcjonujejakogeneratormetafor,przyczyniającsiędo
somatyzacjiświata,tymsamymkształtujeotaczającąjerealność,określają
iinterpretuje.Nazywanieipojmowanieświatapoprzezciałotozagadnienia
wielokrotniejuż-aczzróżnychperspektyw-analizowane5.Uwypuklasię
tufakt,żenakładająckategoriecielesnenaświat,człowiek-ujmowanyjako
miarawszystkichrzeczy-waloryzujeotaczającągorzeczywistość,podpo-
rządkowujejąsobieiznaczeniowoogarnia6.Potencjałmetaforycznyciała
przypisywanybywatemu,copierwotne,prymarneipodstawowewobcowa-
niuzotaczającąrzeczywistością
7
.Rzeczjasnautrwalonewjęzykumetafory
dowodząowejsomatyzacjiizarazempoświadczającielesnedoświadczanie
świata8.
5
NaprzykładYi-FuTuanwksiążcePrzestrzeńimiejscestwierdza:nszukającpodstawowych
zasadorganizacjiprzestrzennej,przekonamysię,żewynikająonezdwóchrodzajówfak-
tów:zpostawyistrukturyludzkiegociałaorazzrelacji(bliskichczydalekich)pomiędzy
ludzkimiistotami”,Yi-FuTuan,Przestrzeńimiejsce,przeł.A.Morawińska,wstępK.Woj-
ciechowski,Warszawa1987,s.51.
6
ZwłaszczaistotnajestturozprawaGeorge’aLakofaiMarkaJohnsonaPhilosophyinthe
Flesh.meEmbodiedMindanditsChallengetoWesternmought,NewYork1999,takżeLa
-
kofaWomen,FireandDangerousmings.WhatCategoryRevealabouttheMind,London
1986iznanapolskiemuczytelnikowiksiążkatychżeautorów:Metaforywnaszymżyciu,
przeł.iwstępT.P.Krzeszowski,Warszawa1988,tuwszczególnościrozdziałometaforach
orientacyjnych.TrzebateżprzypomniećtytułważnejksiążkiGeorges’aMatorégooprze-
strzeni:L’espacehumain,Paris1962.
7
Sięgającdodawniejszychtekstów,przypomniećmożnaklasycznejużzdanieNorthropa
Frye’a:nOgólnąformąsztukijesttakiświat,któregotreściąjestnatura,leczktóregoforma
makształtyludzkie”,N.Frye,Mit,fkcjaiprzemieszczenie,przeł.E.Muskat-Tabakowska
[w:]Studiazteoriiliteratury.Archiwumprzekładów„PamiętnikaLiterackiego”,t.1,red.
M.Głowiński,H.Markiewicz,Wrocław1977,s.300.
8
LakofiJohnson,analizując-jakjenazywają-nmetaforyorientacyjne”,pisząwprost:
nukierunkowaniaprzestrzennepowstająnaskutektego,żemamytakieanieinneciałaiże
funkcjonująonewnaszymotoczeniufizycznym”,G.Lakof,M.Johnson,Metaforywna-
szymżyciu,s.36.MożnateżwtymmiejscuprzypomniećsformułowanieFrançoisChirpaza:
