Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Ciałoizmysły
metafor-epistemologicznych,społecznych,etycznych,metafizycznychitd.-
powiązanejestnieuchronniezobrazemświatajużprzecieżdanymkulturo-
wo,zeświatem-używającformułyMichaiłaBachtina-jużomówionym.
Wsytuacjiwyostrzonejwspółcześnieświadomościtakiegostanurzeczy
mająprawopojawićsiędziałania-bytakrzec-rewindykacyjne,zmie-
rzającedowytworzeniatakichmetafor,którepodważyłybytedotego
stopniazadomowione,żetraktowanesąjakocałkowicieoczywistei-na
przykład-funkcjonująjakoautomatyzmywdyskursieoficjalnym.Taka
potrzebawykreowanianowychmetaforszczególniewyraźniewidocznajest
wdyskursiefeministycznym,przekraczającymmetaforyzbudowanewokół
systemupatriarchalnego,zwłaszczawpismachHélèneCixous,atakżeLuce
Irigaray.KontrpropozycjebudowanesąnaprzekórterminologiiFreudow-
skiej(zwłaszczaIrigarayczyNancyMiller).Zkoleinanaszymgruncietaki
właśnieinwencyjny,nowatorskicharakterprzedstawiająmetaforywesejach
JolantyBrach-Czainy11.
Zarazemciało-nacojużoddosyćdawnazwracasięuwagę-jest
kreowaneikonstruowaneprzezkulturę,przezdyskursyinstytucjonalne,
przezsposobyprzedstawiania,mówienia,zarządzaniaitd.;innymisłowy:
konstruktykulturowenakładanesąnaciało.Otóżtakiewłaśniezagadnienia
stałysięobecniegłównymprzedmiotemdociekańkulturowych,takżelite-
raturoznawczych.Obiektembadańjestbowiemdzisiajciałouzależnioneod
wielusystemów,opisaneprzezwieledyskursówjednocześnie,ciałowykre-
owaneprzezdyskursmedyczny,polityczny,religijny,przezkonkretneide-
ologie;uzależnioneodsystemówspołecznychisystemówwładzy,ujmowane
poprzezkonstruktypłcikulturowejwłaściwedladanychspołeczności(ito
wwymiarzezarównohistorycznym,jakigeograficznym)
12
.Wkonsekwencji
wydobywasiętufaktnastępujący:otóżciałoodbieranejestjakoefektpoglą-
dównatematpodmiotu,naturyiwreszcie-kultury;zjednejstronyinter-
pretowaneiwyjaśnianezgodniezpanującymświatopoglądem,dyskursem
11
J.Brach-Czaina,Szczelinyistnienia,Kraków1999;[J.Brach-Czaina],Błonyumysłu,War-
szawacop.2003.
12
JakpowiadaZygmuntBaumanwksiążcesprzedlat:nacojeśliprzyjąć,żeciałoludzkie,po-
dobniejakmyśliiuczuciajestwystawionenadziałaniespołeczeństwa?Żenacielepodob-
niejaknamyślachiuczuciach,społeczeństwoodciskaswójkształt(ł)żeciałopodobnie
jakmyśliiuczucia,jestwytworemspołecznym,isens«byciawytworem»maswąhistorię
wprzypadkuciałapodobniejakmająwprzypadkumyśliiuczuć”,Z.Bauman,Ciałoiprze-
mocwobliczuponowoczesności,Toruń1995,s.70.(Por.teżE.Grosz,VolatileBodies.To-
wardaCorporealFeminism,Bloomingtoncop.1994,s.X;por.teżA.Buczkowski,Społecz-
networzenieciała.Płećkulturowaipłećbiologiczna,Krakówcop.2005czyrozprawyMary
Douglas).
