Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Somatopoetyka
21
nanasząwspółczesność:Jacques’aLacana,Jacques’aDerridę,Foucaulta,
Gilles’aDeleuze’a,FélixaGuattariego,Shustermana.Wartoprzypomnieć,
żeantropologowiekulturywyjątkowowcześniezaczęlianalizowaćznacze-
niekategoriicielesności23.Wnauceoliteraturzerolęszczególnąodegrał
wielokrotnieopisywanyzwrotkulturowo-antropologiczny.nCiało”stało
sięistotnymargumentempodważającymdominującywXXwiekugmach
mocnejteoriiliteratury,miedzyinnymidziękizpremedytacjąpodkreślanej
cielesnościlekturyierotyzacjidyskursuliteraturoznawczego(oczywiście
odwołujęsiętudookreśleńRolandaBarthes’a24).
Niebędętutajomawiaćhistoriitychpoglądówaniprzedstawiaćprze-
mianwrozumieniukategoriicielesnościnagrunciefilozofii,socjologiiczy
antropologiikultury.Niebędętegoczynićmiędzyinnymidlatego,żespra-
wyte(naszczęście)zostałyjużwznacznejmierzeopracowane.Jednakże
nigdydośćpowtarzania,żenajważniejszarolaprzypadatu-jużzresztą
przywoływanej-krytycefeministycznej.Istotnezasługiprzypisaćnależy
zwłaszczadrugiejfalifeminizmu,itozarównojejodmianierewindykacyj-
nej,wskazującejnadotychczasowąreifikacjękobiecegociałaukazywanego
przezpryzmatmęskiegospojrzenia
25
,jakiodmianieafirmującejcielesność,
najdobitniejuwidocznionejwnurcieécritureféminine,rozmontowującym
modeldotychczasowejteorii26.Osobnemiejscezajmujetufeminizmkor-
poralny-zaproponowanyprzezElizabethGrosz-iwreszciewogólności
studiagenderowe.Zarównowsztuce,jakiwjejbadaniachciałotraktowane
bywajakopowóddoafirmacjiwłasnejpłci,atakże-wczasachnamnajbliż-
szych-jakodowódnanieodłącznośćpłciodroligenderowej.Tuwłaśnie
(awiecnaobszarzekrytykifeministycznejistudiówgenderowych)opozycja
międzytym,cobiologiczne,atym,cokulturowe,zatracaćzaczęłaostrość.
23
Piszeotymzwłaszczajedenzgłównychbadaczykategoriicielesności,BryanS.Turner,
wartykule:RecentDevelopmentsinthemeoryoftheBody.Niesposóbtuponownienie
przypomniećBachtinaczyzinnejstronyHerbertaMeada,czyzwłaszczaMaryDouglas,
któraprzypisałaciałujednązgłównychrólprzystanowieniuporządkuspołecznego.
24
Por.R.Barthes,Lektury,przeł.K.Kłosiński,M.P.Markowski,E.Wieleżyńska,wybór,
oprac.iposłowieM.P.Markowski,Warszawa2001.Por.teżA.Burzyńska,Ciałowbiblio-
tece,nTekstyDrugie”2002,nr6.
25
L.Mulvey,Przyjemnośćwzrokowaakinonarracyjne,przeł.J.Mach[w:]tejże,Doutraty
wzroku.Wybórtekstów,red.K.Kuc,L.Tompson,Kraków2010.
26
Tezagadnieniatakżebyłyjużwielokrotnieomawiane.Wymieniamnajważniejszenazwi-
skaprzedstawicielekkrytykifeministycznej,którychwkładwrehabilitacjękategoriiciele-
snościjestszczególnieważny:Cixous,Irigaray,Miller,ElisabethHofmann,JudithButler,
Grosz,RitaFelski.Byłoichjednakowieleinnych.Wogólnościniesposóbprzecenićroli
studiówgenderowych.
