Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.IdeanarodueuropejskiegowobeckoncepcjiobywatelstwaUniiEuropejskiej
wkońcuuregulowanywTraktacieoUniiEuropejskiejz7lutego1992r.(Traktat
zMaastricht)73.Codocharakteruobywatelstwaeuropejskiego,trwaciągledyskusja74.
obywatelstwemeuropejskimstaletowarzyszyjednakodopublikowaniaraportuTindemansawszelkim
pracomzmierzającymdoutworzeniaUniiEuropejskiej.JednolityAktEuropejski,podpisanywlutym
1986r.nierozwiązałkwestiiobywatelstwaeuropejskiego.Obywatelepaństwczłonkowskichmielibyć
jedyniewpozostałychpaństwachUniitraktowanijakonuprzywilejowaniobcokrajowcy”.
73Wpreambuletegodokumentustwierdzonom.in.,żewoląstronbyłonustanowienieobywatel-
stwawspólnegodlaobywateliswychkrajów”.Rozwinięcietreścideklarowanychwpreambulenastę-
pujewart.B(obecnieart.2,zgodnieztabeląekwiwalencyjnąitreściąart.12TraktatuAmsterdam-
skiego),wktórymstwierdzonom.in.,iżUniastawiasobiejakojedenzcelówumacnianieochrony
prawiinteresówobywateliPaństwCzłonkowskichpoprzezustanowienieobywatelstwaUnii”.Tekst
TraktatuzMaastrichtpodanowbrzmieniuopublikowanymwDziennikuUstawDz.U.2004,nr90,
poz.864/30.Jednocześnie,treściąwspomnianegotraktatuoUniiEuropejskiej(TraktatuzMaastricht)
zawartopostanowieniazmieniająceTraktatUstanawiającyEuropejskąWspólnotęGospodarczą
wceluustanowieniaWspólnotyEuropejskiej.WtreściTraktatuUstanawiającegoEuropejskąWspól-
notęGospodarcządodanoTraktatemzMaastrichtart.8ust.1(obecnieart.17),wktórymstwierdzo-
no,iżnustanawiasięobywatelstwoUnii,aobywatelemUniijestkażdaosobamającaprzynależność
państwaczłonkowskiego”.WtensposóbwprowadzonozależnośćprawnąmiędzyUniąajejobywate-
lami,łączącjednocześnieobywatelstwozdokumentemustanawiającymWspólnotęEuropejską.Nie-
zwykleinteresującątreśćwprowadzonodoart.8ust.1(obecnieart.17)wTraktacieAmsterdamskim
uzupełniająctreśćtegoustępuzdaniemnObywatelstwoUniiniezastępujeobywatelstwapaństwa,ale
jeuzupełnia”.Dz.U.2004,nr90,poz.864/31.Tymsamymniemożebudzićwątpliwości,żeobywatel-
stwoUniimacharaktersubsydiarnyiniejestpodobnedoprzynależnościpaństwowej(obywatelstwa
państwajakiegośkraju).Jednakzwiązanesąznimiprawa,iobowiązkijednostkiwramachsystemu
UniiEuropejskiej.WięźmiędzyjednostkąaUniąniemajednakcharakterubezpośredniego,lecz
wynikazobywatelstwapaństwowegojednostki.Niektórzybadaczepodkreślają,żewięźtaniema
charakteruformalnego,jakobywatelstwopaństwowe,alesymboliczny,chociażcharakteryzujesię
takżeokreślonązawartościąmaterialnąpoprzezkatalogpraw.A.Wyrozumska,JednostkawUniiEu-
ropejskiej(w:)PrawoUniiEuropejskiej,J.Barcz(red.),PiPG,Warszawa2004,s.378-379.Wliteratu-
rzepodnosisię,żewątpliwościmusiwywoływaćpróbazdefiniowaniazwiązkówmiędzyobywatelem
aUnią,wsytuacjigdytaostatnianiemaosobowościprawnej.Zauważasiętakże,żeobywatelstwo
Uniiopartezostałonawięzipozornej,cooznacza,żeuzależnienieobywatelstwaeuropejskiegood
przynależnościpaństwowejjestautomatyczneibezwarunkowe.Jesttonietylewięźwtórna,cowięź
pozorna,gdyżzwiązekosobyfizycznejzterytoriumUniijestpozorny,zważywszy,iżUnianiejest
suwerennymterytorium,leczprzestrzeniąobowiązywaniaTraktatu.Por.J.Glaster,Z.Witkowski,
KompendiumwiedzyoUniiEuropejskiej,TowarzystwoNaukoweOrganizacjiiKierownictwanDom
Organizatora",Toruń1996,s.128;M.Zdanowicz,ObywatelstwoUniiEuropejskiej(w:)Integracja
europejska.Wprowadzenie,M.Perkowski(red.),LexisNexis,Warszawa2002,s.355-356.Zauważa
siętakże,żewodniesieniudoobywatelstwaUniiEuropejskiejniższypoziom-poziompaństwa
unijnego(błędnieczasemoznaczanyjakonnarodowy”-jestpierwotnywstosunkudoeuropejskiego.
Nieuprawnionabyłabywięcteza,żeobywatelstwounijneprzypominafederalne.C.Mik,Obywatel-
stwoeuropejskiewświetleprawawspólnotowegoiprawamiędzynarodowego,s.68-69.Wkwestii
obywatelstwaeuropejskiegozob.takżeJ.Sobczak,Obywatelstwoeuropejskie-miraże,rzeczywi-
stość,polskiezłudzenia(w:)Z.Biegański,J.Jackowicz(red.),UniaEuropejska.Polityczneiprawne
aspektyintegracji,WSPTWP,Warszawa2008,s.177-201;tenże,ObywatelstwoUniiEuropejskie
-założeniaipolskarzeczywistość(w:)S.Partycki(red.),Nowoczesność.Ponowoczesność.Społeczeń-
stwoobywatelskiewEuropieŚrodkowejiWschodniej,WydawnictwoKUL,Lublin2007,s.13-32.
74Niektórzywyrażająprzekonanie,żeobywatelstwoeuropejskienieróżnisięjakościowood
obywatelstwapaństwowego,adynamikaUniimożeprowadzićwprzyszłościdozacieśnieniawię-
41
