Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wykluczoneprzestrzeniemiejskieigettabiedy...
15
wnichmieszkańcówwświetlepotencjałuzmianyimożliwości,jakiedaje
pedagogikawdziałaniu4.
Procesyspołeczneprowadzącedowykluczeniaspołecznegosąserią
zmian,któreprowadządoefektuwpostacidegradacjiindywidualnej,spo-
łecznejidezorganizacjiżyciaspołecznegowskalimakroimikro.Zewzglę-
dunazainteresowaniapoznawczeszczególnąuwagąobjęłamskalęmikro,
koncentrującsięnaspołecznościachlokalnych.Miejskieprzestrzeniewyklu-
czonetozwyklegettabiedy,będąceefektemskomplikowanychprocesów
przesiedleń,eksmisjiigentryfkacji.Zamieszkiwanesąonegłównieprzez
osobypochodzącezniższychwarstwspołecznych,reprezentującekulturę
ubóstwa5.Szczególnągrupąwśródosóbwykluczonych,reprezentującychkul-
turęubóstwa,jakjużwspomniałam,sądzieciulicy.Grupatastanowiobiekt
zainteresowaniazarównoteoretyków,jakipraktykówspośródpedagogów,
socjologów,pracownikówsocjalnych.Zniejrekrutująsięczłonkowiemło-
dzieżowychgangówulicznychoraznieletniprzestępcy.Wprezentowanym
tekścieznajdująsięwcentrumuwagizewzględunafakt,iżnajczęściejak-
tywnośćtychaktorówspołecznychwidocznajestnascenieprzestrzeniwy-
kluczonychitoonisątwórcamikulturyulicy.
Dzieciulicysązatemgrupążyjącąnaperyferiach,azarazemflszczegól-
nymproblememmiejskim”6.Ichaktywnościpoświęconowiększośćuwagi
wrealizowanymprojekciebadawczym.Zróżnychpowodówjesttogrupa
uwikłanawprocesywykluczeniaspołecznegowprzestrzeniachmiejskich.
Jakwynikazlicznychdoniesieńbadawczychipopularnonaukowych,istnieje
wPolscegrupaczykategoriadzieci,któraniejestobjętadziałaniamiinstytu-
cjiwramachlokalnegosystemuproflaktykispołecznejiresocjalizacj,acza-
saminawetdziałaniamiedukacyjnymiwszkole,zprostejprzyczyny.Dzieci
teniechodządoszkołyzpowoduwagarówlubzaniedbańrodziców,ajeśli
4Osobywykluczonespołeczniesączynniezaangażowanewkreowanieprzestrzeniwy-
kluczonychwmieście.Tymsamymgettabiedyiulicastająsięmiejscamiwykluczeńuczestni-
czącychdziecinaulicy.Ichzadaniemjestoswajanie,oznaczanie,aranżowanie,negocjowanie
iochronawykluczonychprzestrzenipoprzezwizualizacje,symboleiznakipozostawianena
murachiulicach.Poprzezteznakiwykluczenieksponująswojątożsamośćoraztworząwspól-
notę,communitas.Przyjmująoni,jakoaktorzyspołeczninamiejskiejscenie,konkretneroleod
odegrania,którymprzypisanesązadania.Zadaniaterealizowanesąpoprzezstrategieprze-
strzenneiadaptacyjne.Znakitesłużądonegocjacji,oznaczania,oswajania,zdobywaniaiodzy-
skiwaniaprzestrzeni.Celemichjestrównieżoznaczenieterytoriumizachowanieładuspołecz-
negopoprzezwizualnekomunikowanienormizasad.
5O.Lewis,TheCultureofPowerty,[w:]tegoż,AnthropologicalEssays,Rondom,NewYork
1970;tenże,Nagieżycie,tłum.Z.Kiersztyn,PaństwowyInstytutWydawniczy,Warszawa1976;
M.Oliwa-Ciesielska,Wposzukiwaniukulturyubóstwa,WydawnictwoNaukoweUAM,Poznań
2013.
6Dzieciulicy.Studiumszczególnegoproblemumiejskiego,WydawnictwoUniwersytetuJagiel-
lońskiego,Kraków2011.