Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
11
nagrody,zgodniezponoszonymwysiłkiem.Korzyści,jakichoczekujązaswoje
nadmiernezaangażowaniewpracę,skłaniająichdoodczuwaniasatysfakcji
zniej.Akażdypracodawcawolimiećpracownikazaangażowanegowpracę
iprzeżywającegoztegopowodusatysfakcję
1.
Przypisywaniepracoholizmowipozytywnychwłaściwościjestjednakpo-
glądemniezwyklerzadkimwliteraturzeprzedmiotu.Większośćbadaczyjest
odmiennegozdaniaisytuujepracoholizmnaprzeciwnymbieguniezaangażowa-
niawpracę(workengagement),naktórymdotejporylokowanotylkowypale-
niezawodowe(burnout).Wartoprzytymzaznaczyć,żeoba-stanowiące
aspektynegatywnegooddziaływaniapracynaczłowieka-zjawiskasąniepo-
dobnedosiebie:wypaleniesiępracąmaprzedewszystkimcharakterzaburzenia
emocjonalnego,apracoholizmzaburzeniabehawioralnego(Bakkeriin.,2009).
Naturapracoholizmuijegopowstawaniejestujmowaneróżniewzależności
odprzyjętychprzezbadaczaogólnychzałożeń.Inaczejbędzieujmowałtozja-
wiskobadaczoorientacjipsychoanalitycznej,inaczejbehawiorysta,ajeszcze
inaczejbadaczoorientacjipoznawczej.Dlategoniemajednej,zaakceptowanej
ogólnie,teoriiwyjaśniającejpowstaniepracoholizmujakopewnejwłaściwości
pracowniczegofunkcjonowania.Istniejątrzymodelesłużącedowyjaśnienia
tegoprocesu(McMillaniwsp.,2001):(a)teorietraktującepracoholizmjako
jedenzrodzajówuzależnienia,wktórymzachowaniepoczątkowoprzynoszące
jednostceokreślonekorzyści,stopniowozanikającewmiarępowtarzaniago,
wostatecznymrezultacieprowadzidoprzymusupowtarzaniazachowania,
pomimojegonegatywnychskutków;(b)teorieuczeniasię,obejmującewarun-
kowanieklasyczne,sprawcze(instrumentalne)iteorięspołecznegouczeniasię;
najwięcejempirycznychbadańświadczącychotrafnościmodeluuczeniasię
posługiwałosięwarunkowaniemsprawczym.Jesttoformauczeniasię,wktórej
jednostkaznajdujesposób(zachowanie)pozwalającyjejkontrolowaćkonse-
kwencjepozytywnelubnegatywneswojegofunkcjonowania.Jestbardzoważne,
wedługtejkoncepcji,znalezienieczynnikawzmacniającegozachowanie
pracoholiczne.Możenimbyćszybkakarierazawodowa,odnoszeniesukcesów,
wysokiezarobkiitp.Ponieważwzmocnieniategorodzajuczęściejwystępują
wśródkadrykierowniczejispecjalistów,wkręgutychosóbpracoholizm
występujeczęściejniżwśródszeregowychpracowników(Kanai,Wakabayashi,
2001);(c)teoriecechosobowościwskazującenaposiadanieokreślonych,
specyficznychbądźogólnych,cechosobowościjakowarunkukoniecznegodo
rozwojupracoholizmu(Robinson,2000;Frąszczak,2002;Wojdyło,2004;Mu-
drack,2004;Burke,Matthiesen,Pallesen,2006).Teoriewyjaśniającepraco-
holizmwydająsięraczejkompatybilneniżkonkurencyjne.
1Takiepodejściedopracoholizmuskłoniłonasdoprzyłączeniatychbadaczydoreprezen-
tantówpoglądówzbliżonychdostanowiskaM.Machlowitz.
