Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dzeniach,Polacyprzyjmujątojakootwarcienowejdebatynatematjuż
przepracowany.Tyletylko,żespołeczeństwopolskiemusiałowcześniej
odbyćtakąjednostronnądebatę,bylegitymizowaćswojąpolitykęzagra-
nicznąodbudowywanąpolatachsowieckiejdominacji.Miałaonaformę
czystoinstrumentalną,polityczną.Elitypolskiemusiaływyjaśnićspołe-
czeństwu,dlaczegonależypolubićdawnegowroganumerjeden.Tym-
czasemzmieniłsięcharakterdyskusjiohistoriiwNiemczech.Można
odnieśćwrażenie,żejestonamniejpolityczna,stądteżzkoleiNiemcy
dziwiąsię,żePolacywciążwłączająhistoriędoswojejpolitykizagranicz-
nej.WNiemczechdepolityzacjahistoriijednocześnieindywidualizuje
ją,coustawiadyskusjęwzupełnieinnymwymiarze,gubiącsenswyda-
rzeńhistorycznych.StądwPolsceodzywająsięgłosysprzeciwuwobec
proponowanychstrategiiupamiętnianiawypędzeń.Wpolskiejpolityce
historycznejpowszechnejeststanowisko,żeNiemcyniemogąlicytować
sięzPolakaminaindywidualnecierpienia,bojakowspólnotasąodpo-
wiedzialnizanajwiększezbrodnieXXwieku.Tyletylko,żetowżadnym
razieniezbliżanasdoporozumienia.Itakrelacjepolsko-niemieckie
wsferzeprzepracowywaniapamięciuznajesięzaconajmniejpoprawne.
ZnaczniegorszeefektyprzynosipolitykapamięciwobecUkrainy,bynie
wspomniećjużRosji.
Dyskusjaopamięciprzetaczasięteżprzezwieleinnychkrajów.
GłośnoostatnioosporzehistorycznymwHiszpanii.Kiedypartiapre-
mieraJoseLuisaZapaterozgłosiłaustawęopamięcihistorycznejpotę-
piającądyktaturęgenerałaFranciscoFranco,odezwałysięgłosyprawicy
obawiającejsięrozliczeńzprzeszłością.Hiszpanieprzezostatniećwierć
wiekuunikalidyskusjioprzeszłości,uznająckonsensusosiągniętypo
obaleniudyktaturyzasukcesnowoczesnejpolityki.Bezrozliczeńize-
mstyzepchniętopamięćokilkudziesięciulatachnamarginesżycia
wspólnotowego.Nieuczonoowojniedomowejwszkołach,niedysku-
towanootymwmediach.Wyglądałototak,jakgdybypamięćotym
czasienikogojużwHiszpaniinieobchodziła.Tymczasemnapoczątku
tegowiekuwybuchładebata,wywołującwielekontrowersjiwtymkraju.
Niektórzytwierdzili,żesocjalistycznyrządZapaterochcerozprawićsię
zprawicąidotegoceluwykorzystujehistorię.Tenbroniłsięmówiąc,że
toniejestpolitykaaninawoływaniedozemstynafrankistach,alenaj-
prostszadrogawyjaśnieniatrudnejprzeszłościirehabilitacjizapomnia-
16
