Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
szłościjestinstrumentalniewykorzystywanawżyciucodziennym,religii
ipolityce.Oboksiebiewspółistniejewielekontrpamięciikontrtradycji.
Pamiętaniejestmechanizmemporządkującymludzkiedoświadczenia
iułatwiającyminterpretacjęrzeczywistości(Nowak2006).
Jakpokazujątoczącesięnanaszymkontynenciedebaty,pamięci
przeszłościniemożnazdeponowaćjedynieuhistorykówioddaćimwe
władanie.Pamięćdawnościjestnieodzownączęściążyciawspólnoto-
wegoimusiwniejbyćżywa.Jestimmanentnącechądecydującąojej
kondycji.Historiajestzwiązanazpaństwemiwładzą,aśledzącostatnie
wydarzeniawEuropiemożemyzałożyć,żeowerelacjebędącorazści-
ślejsze.Nicwtymdziwnego,wkońcuwładzaistniejedlautrzymania
wspólnotypolitycznej.Chodzijednakoto,wjakisposóbwładzadefi-
niujeirealizujeswojąpolitykęwobechistorii.Jeślijestonaakceptowana
przezspołeczeństwoisłużywzmacnianiujegotożsamości,wtedynikt
niedyskutujeojejcelowości.NaprzykładpolitykageneraładeGaulle’a
skuteczniewyparłazeświadomościFrancuzówfaktmasowejkolaboracji
zhitlerowcamiireżimemVichy.Czyktośuznał,żetenrodzajmanipu-
lacjiprzeszłościąbyłszkodliwydlaFrancuzów?Problemnabrzmiewa
wtedy,gdypolitykahistorycznaprzeszkadzawewzajemnymżyciu
zbiorowościiuniemożliwiaporozumieniemiędzywspólnotami.Wra-
machżyciawspólnotowegopowinniśmyuznać,żepamiętanienależy
dozestawuwolności,októrewalczymy.Wobectegopowinniśmysza-
nowaćpamięćwszystkichzbiorowości,alezarazemzgadzaćsię,bynie
destabilizowałyonenaszejpamięciwspólnej.Tojestzasadniczydylemat,
przedjakimstajewładzatworzącagrupowąpolitykęhistoryczną.Wła-
dzaniedziałanapustympolu,aleposługujesiępamięciąjużwcześniej
zagospodarowaną.Wkraczawprzestrzeńautorytetów,grupmniejszo-
ściowych,instytucji,któreowąpamięciąodawnychzdarzeniachczy
ichbohaterachjużzarządzają.Opiniapublicznaoddajeprymatsądów
natematprzeszłościnajpierwnaocznymświadkom,adopieropóźniej
zawodowymhistorykom.Państwopowinnozatemuznać,żepamięćnie
należydoniego,ajestwłasnościąjednostekigrup.Winnymprzypadku
obserwowaćbędziemykonfliktypamięci.
Częśćtejksiążkipoświęconajestomówieniukontrowersjiwokół
wyróżnianiapamięcizbiorowejihistorii.Wrozdzialewyjaśniającym
antropologicznerozumieniepamięcizbiorowejomawiampodstawowe
14
