Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Społeczeństwoobywatelskieisferapubliczna…
winnychdziedzinachniżdotychczasowatradycyjnadziałalnośćpartyjnaidotyczy
obszaru,któryniejeststrictepolityczny
14
.Rośnieznaczeniestrukturiorganizacji
społecznych,poprzezktóreidentyfikujesiętzw.demokracjęniepolityczną,społeczną
15
,
którastałasięniezbędnymelementemwspółczesnychkoncepcjidemokracji.
1.1.Społecznewyobrażeniademokracji
Mimozróżnicowanychstanowiskikoncepcjistosowanychwewspółczesnychteoriach
demokracjiichautorzyzgodniezwracająuwagęnajejkompleksowyiwieloaspektowy
charakter
16
.Najbardziejminimalistyczneteorieskupiająsięnaformalnym,procedural-
nymrozumieniudemokracji,zkoleiwujęciachnajszerszychzamazująsięróżnicemię-
dzydemokracjąaspołeczeństwemobywatelskim.Pomiędzytymibiegunamisytuujesię
substancjonalnerozumieniedemokracjijakoustrojugwarantującegookreślonewartości,
takiejakwolność,równośćisprawiedliwość17.GiovanniSartoripodkreśla,żewspółczesna
debataodemokracjicharakteryzujesięrosnącyminapięciamimiędzywartościami(tym,co
byćpowinno)ifaktami(tym,cojest),co-wkonsekwencji-prowadzidokonstruowania
normatywnychideskryptywnychteorii
18
.Cowięcej,istniejenietylkowieleróżnicującychsię
międzysobądefinicjidemokracji,aleiwieletypówdemokracjiwpraktyceżyciaspołecznego.
Elementemwspólnymróżnychteoriipozostajepostulowanieudziałuobywateli
wpodejmowaniudecyzjipolitycznych.Znacznerozbieżnościwynikająnatomiast
zdwóchodmiennychperspektywdotyczącychwyłaniania,sprawowaniaidystrybucji
władzywdemokracji.Wujęciuproceduralnymszczególnąwagęprzywiązujesiędo
roliwolnychwyborówwprocesiewyłanianiaprzedstawicielispołeczeństwa(władzy),
audziałwwyborachtraktujesięjakopodstawowąaktywnośćpolityczną,jakiejoczekuje
sięodobywateli.Zakładasięwięcograniczonąrolę,jakąmożewpolityceodgrywać
większośćobywateli.Wpodejściupartycypacyjnymznacznieszerzejpojmujesię
14Zob.m.in.:J.Street,Massmedia,polityka,demokracja,przekł.T.D.Lubański,WydawnictwoUni-
wersytetuJagiellońskiego,Kraków2006,s.183-196;A.Giddens,Socjologia,przekł.O.Siara,A.Szul-
życka,P
.Tomanek,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa2004,s.448;D.Held,Modeledemokracji,
s.352-360;J.Sroka,Deliberacjairządzeniewielopasmowe…,s.25inast.
15
G.Sartori,Teoriademokracji,przekł.P
.Amsterdamski,D.Grinberg,WydawnictwoNaukowePWN,
Warszawa1994,s.30.
16
A.Giddens,Socjologia,s.448;Ch.Moufe,Paradoksdemokracji,przekł.W
.Jach,M.Kamińska,
A.Orzechowski,WydawnictwoNaukoweDolnośląskiejSzkołyWyższejEdukacjiTWPweWrocławiu,
Wrocław2005,s.25.
17
J.Rawls,Teoriasprawiedliwości,przekł.M.Panufnik,J.Pasek,A.Romaniuk,WydawnictwoNaukowe
PWN,Warszawa1994.Koncepcjasprawiedliwościjakobezstronnościjestprzezwielutraktowanajako
teoretycznyfundamentwspółczesnegodyskursupolitycznego.WPolsceujęcietoreprezentujeJacekSroka,
zob.idem,Deliberacjairządzeniewielopasmowe…,s.7-24.
18
G.Sartori,Teoriademokracji,s.10-11.Pierwszeodnosząsiędoidei,wskutekczegomieszcząsię
wdefinicjachpostulatywnych.Teorieempiryczneodwołująsięnatomiastdofaktówiznichwyciągają
wnioski,dlategonaichpodstawiepowstajądefinicjeopisowe.