Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Nowaalienacja:kiedywykluczenistająsięzmarginalizowani?
33
Dstworzeniasobiemożliwościkontynuowania”samejpracy.AutorAlbo–albo
zaformypracywyobcowanejuznajenastępującesposobytraktowaniapracy:
1)Pracadlapieniędzy,gdyżDsąonewszystkim”.Takapostawauniemoż-
liwiamoralneprzekonanieoznaczeniupracy,asamapracajestnie-
zdolnarozwinąćsiłęmoralnąosobowości.
2)PracajakoDcośzbędnego”wświecieidei(Dświeciewyobrażonym”).
Zakładasiętuniedoskonałośćistnieniaczłowieka,podczasgdydo-
skonałośćtaprzejawiasięwmoralnejsileosobowościipoleganaspeł-
nieniuobowiązkupracowania.
3)PracaDponiżagodnośćludzką”.Wtym,jakuważaKierkegaard,Ddość
wygodnymstanowisku”pracę(Dwalkęokęschleba”)zastępujesię
innąwalką,Dłatwiejszą”,np.polityczną,artystycznąibezuzasadnie-
niawynosiponadpracę.Osobowośćniematuwszystkichmożliwości
Dsprawdzeniasamejsiebie”.
4)Pracajestpożądanataksamodladorosłych,jakidladzieci,gdyż
otrzymująonewtensposóbDprzygotowaniedożycia”.Skutkiemtego
stanowiskajestiluzorycznaniezależnośćosobowościmłodegoczło-
wieka,któraznajdujeoparciewpieniądzu,aniewsilemoralnej.
5)DPowinnosiępracowaćdlawłasnejprzyjemności”,rozwijającswójta-
lent.Jednakżetalentniewspartynawykonywanymzawodzieokazuje
sięczymśprzypadkowym,dotyczącymtylkojednostki,aniespołecz-
nym.Pozbawionatego,cospołeczne,osobowośćniemożesięrozwijać.
6)DŻyciejesttakdziwnieurządzone,żepoto,abyżyć,trzebapracować”,
stądDnajlepiej,abywykonywanapracabyłajaknajbardziejnudnaijak
najmniejznacząca,abytylkozapewniałabyt”.Minimalizmtakiego
podejściaoznaczaDwyzbyciesięsiebie”wtrakciewykonywaniapracy,
pracując;Dmyślamiitakjestsięwinnymmiejscu”.
RelacjamiędzywyobcowanymiformamipracyKierkegaardaiinteresującym
naswykluczeniemspołecznymprzybieradialektycznązależność.Tewyalie-
nowanesposobytraktowaniapracy,zbrakuzakorzenieniajejwetyczności,
sprzyjająwykluczeniu,leczzarazem–zperspektywysamegowykluczenia
–stanowićmogąsposobyprzeciwstawianiasięwykluczeniuprzezpracowni-
ka/pracownikówwtedy,gdywystępująonejakojedynagwarancjazapewnie-
niasobiemożliwościkontynuowaniapracy.
EtycznośćKierkegaardawpodejściudopracymaswójodpowiednik
wautentycznościwpodejściudożyciawedługMarcelaczyMounier.Oile
zdaniemMarcelaDjedynieludziecałkowiciewyzwolenizwięzówposiada-
niawewszystkichjegoformach”istniejąautentycznie,cowykluczamożli-
wośćDbyć”iDmieć”zarazem(Marcel,1959:84),otyleE.Mouniernietylko
