Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
B.Jachimczak,Społeczno-edukacyjneuwarunkowaniastartuzawodowegomłodychosóbniepełnosprawnych,Kraków2011
ISBN:978-83-7587-903-2,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2011
24
Rozdział1.Uwarunkowaniasytuacjizawodowejosóbniepełnosprawnych...
Koncepcjamerytokracji,zdaniemjejzwolenników33,dobrzewpisujesię
wteorięludzkiegokapitału,ponieważzawodowystatusstaniesięfunkcjątalentu
imotywacji,wzrośniedziękiniejrównieżzawodowaruchliwośćpokoleniowa.
Relacjemiędzyzawodowymstatusemrodzicówiichdzieci(zniższychgrup
społecznych)zmniejsząsięlubnawetbędąmogłybyćwyeliminowane.Utalen-
towanaisilniezmotywowanamłodzieżzniskichgrupspołecznychuzyskasta-
tusproporcjonalnydoichzdolnościizaangażowania,anieutalentowaniileniwi
młodziludziezgrupuprzywilejowanychnieosiągnąsukcesu.Wtensposób,
przynajmniejteoretycznie,wszyscymająrówneszanse,awygrająnajlepsi.
Krytycznawstosunkudoteoriiludzkiegokapitałuikoncepcjimerytokracji
jestkoncepcjakredencjalizmu34.Jejpodstawęstanowiprzekonanie,żeszkoły
odtwarzająspołeczno-ekonomicznenierównościpowstającewwynikuzróżni-
cowaniawdostępiedowykształceniazwiązanegozprzynależnościądookreślo-
nychgrupspołecznych.Wkoncepcjikredencjalizmuwykształceniejestmecha-
nizmemselekcyjnymnarynkupracy.Świadomitegomłodziludziebędądążyli
douzyskaniadyplomupotwierdzającegowymaganenarynkupracykwalifikacje.
Zdobyciedyplomustajesięzatemdlamłodegoczłowiekawartościąsamąwso-
bie.Zwiększonypopyt,zgodniezprawamirynkowymi,jestokazjądo„produk-
cji”towaru,naktóryjestzapotrzebowanie.Wtensposóbpojawiasięnadwyżka
dyplomów,zaktórąjednaknieidąokreślonewartościwpostaciumiejętności
iwysokiegopoziomukompetencji.Pojawiasięnatomiastinnakonsekwencja–
większaliczbaosóbowysokichformalnychkwalifikacjachskutkujebowiem
zwiększeniemspołecznychwymagańwobecwyższejedukacji,eskalacjążądań
dotyczącychzwiększeniadostępnościdowyższejedukacji,azatemjeszczewięk-
szejliczbywykształconychabsolwentównarynkupracy,dlaktórychzczasem
możebrakowaćmiejscpracyodpowiednichdopoziomuwykształcenia.Pojawić
sięmożenatomiastlukawzawodachniewymagającychtakwysokichkompeten-
cji,atoparadoksalnieprzyczynisięprawdopodobniedozwolnieniatemparoz-
wojuekonomicznego.Innymikonsekwencjami,którychnależysięspodziewać,
sądehumanizacjarelacjispołecznychiocenianieczłowiekaprzezpryzmatjego
wykształcenia,niezaśwartościpodmiotowych.Systemedukacjistajesięwten
sposóbelementempolitycznychiekonomicznychmanipulacji,amłodziludzie
produktemdlarynkupracy.
Kredencjaliściuznają,żeosiągnięcieżyciowegosukcesuprzezosobyznie-
uprzywilejowanychgrupspołecznychjesttrudniejszeniżdlatych,którepo-
chodzązgrupsukcesu.Systemedukacyjnyizawodowyopartynadyplomach,
zdaniemTomaszaGmerka,funkcjonujejakoukładbarier,gdyżosobyzodmien-
33C.J.Hurn,TeLimitsandPossibilitiesofSchooling.AnIntroductiontotheSociologyofEduca-
tion,Allyn&Bacon,Boston1987;A.H.Halsey,A.F.Heath,J.M.Ridge,OriginsandDesti-
nations.Family,ClassandEducationinModernBritain,ClarendonPress,Oxford1980.
34D.Davis,Credentialism[w:]B.R.Clark,G.Neave,EncyclopediaofHigherEducation,Perga-
monPress,Oxford1992,s.871.
