Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
AdamBartoszek
2.Kapitalizmbezkapitalistówapolskie
dylematytransformacyjne
To,żetransformacjakapitalistycznawPolsceodbywasiębezdyskursu
okapitalistachiowłasnościkapitału,mazdaniemDavidaOsta–wyrażanym
wksiążcept.„Klęska»Solidarności«”–źródławpoczątkachwychodzenia
zsystemusocjalistycznego.Cechowałoje:tradycjanegacjiklasowychpodziałów
wrealnymsocjalizmie,opórsamychrobotnikówwobecswejtożsamościklaso-
wej,tworzenieprzezdziałaczyzwiązkowychparasolaochronnegonadprocesami
modernizacjiprywatyzowanychprzedsiębiorstw.Ruch„Solidarności”zrodziłroz-
topienieświadomościklasowejwkolektywnejnarodowo-religijnejtożsamościoraz
stworzyłszansenakarierymenedżerskieibiznesoweludzi„Solidarności”
13.Znane
sądiagnozywskazującenapostkomunistów(peerelowskiesłużbyspecjalneoraz
uwłaszczającysięaparatpartyjny)jakoklasowezapleczereform„okrągłostoło-
wych”z1989roku.EdmundWnuk-Lipiński,analizującekonomiczneprzywileje
spadkobiercówpostkomunistycznegoaparatuwładzy,wykazałograniczonezna-
czenietegoźródławpływudlakarierbiznesowychipolitycznych:„(...)bycie
weliciebiznesuwiążesięzeznacznymspadkiemproporcjiprzyjaciółwnomenkla-
turze,nowymestablishmenciepolitycznymiwśróddziennikarzy,aproporcjeprzy-
jaciółwstarychinowychelitachgospodarczych,choćsąwysokie,tojednaknie
przewyższajątakichsamychproporcjiwpozostałychdwóchkategoriachelity”
14.
Autortenjakojedenzpierwszychzastosowałkoncepcjękapitałówspo-
łecznych,politycznychikulturowychjakoczynnikówformowaniasięnowejeli-
tyspołeczeństwatransformacyjnego.Takiaparatpojęciowywiążesiępośrednio
zkoncepcjąkapitałuludzkiego,którąpotraktujemytutajzeszczególnąuwagą.
Będziemytraktowaćtekapitałyjakoczynnikiuruchamiającemikrospołeczne
procesymobilizacjikapitałuludzkiegowdążeniudoekonomicznegosukcesu.
Rozważającmakrospołeczneprocesyukierunkowującedynamikęneokapi-
talistycznegosystemuekonomicznego,proponujęwyróżnićsześćkluczowych
dylematówpolskiejtransformacji(zakcentemnajejnegatywneefekty):
1)rekonstrukcjastrukturyspołecznejprzezkształtowaniepolitykigospodarczej
służącejtworzeniupolskiejklasyśredniejvspodziałnamasykonsumenckie
iwąskieelityklasymetropolitalnej,
2)liberalnykapitalizmzesprywatyzowanągospodarkąvskapitalizmpaństwo-
wyopartynakoncesjachiklientelizmiepolitycznym,
13D.Ost:Klęska„Solidarności”.Muza,Warszawa2007,s.276-282.
14E.Wnuk-Lipiński:Demokratycznarekonstrukcja.Zsocjologiiradykalnejzmianyspo-
łecznej.PWN,Warszawa1996,s.184.
