Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ONTOLOGIARYNKU
19
rynekjesttambytemniesamodzielnym.Załóżmyjednak,żerynekjestbytem
samodzielnym,chociażzależnymodpaństwaikultury.Założeniepowyższe
obejmujewcześniejomówionefundamentyrynku.
Powstajewzwiązkuztympytanie,jakieekonomiczneispołeczneskutki
wywołacałkowitasamodzielnośćrynku.Odpowiedźnatopytaniemacharakter
podręcznikowy,bomieścisięwteoriizawodnościmechanizmurynkowego.
Przypomnijmytylko,żebywaonakwestionowanazapomocąteoriizawodności
państwa.Niejestonajednakwyczerpująca,gdyżnieobejmujewszystkichważ-
nychkonsekwencjisamoregulacjirynkowej.Bezpośredniąkonsekwencjąsa-
modzielnościbytowejrynkujestweryfikacjaiwycenarezultatówdziałań
wgospodarceprzezprawaekonomiczne,odktórychzależypoziomceniindy-
widualnekorzyścilubstraty.Należyjednakdodać,żewtychwarunkach,jak
piszeJ.Gray–nzmianycenwszystkichdóbr,włączniezpracą,dokonywałysię
bezwzględunaichskutkispołeczne”
9.Natympolegaprzewagarynkunad
państwem,którezewzględunaswójpolitycznywymiarniemożepodejmować
decyzjiekonomicznychbezuwzględnieniaichkonsekwencjispołecznych.
Ztegoteżpowodudecyzjeekonomicznepaństwamogąbyćkontestowane,
gdyżzawszemożebyćwspołeczeństwiedemokratycznymgrupaosóbnie-
zadowolonych.Werdyktyrynkusątraktowanejakoobiektywne,botakicha-
raktermająprawaekonomiczne.Pytanieosprawiedliwośćprawprzyrod-
niczychiekonomicznychjestbezsensowne,ponieważnieistniejepodmiot,
któryjeustanawia.Strajkzpowoduwzrostupodatkówjestdopuszczalny,gdyż
jestskierowanydopaństwa,którestanowiprawo.Efektyprawekonomicznych
wpostacicenipłacmogąjednakbudzićniezadowolenieokreślonychgrupspo-
łecznych,podobniejakpowódźlubdługotrwałasusza.Niepożądanerezultaty
rynkumogąbyćzagrożeniemdlaspójnościspołecznej,bezktórejsamodzielny
ryneknieistnieje.Powstajejednakpytanie:czytakasytuacjamożesięzdarzyć,
gdyrynekjestbytemwpełnisamodzielnym?Odpowiedźnatopytaniedzieli
ekonomistówipolityków,ponieważwrzeczywistościwolnyryneknieistnieje,
nawetsystemneoliberalnywUSAjestrynkiemregulowanym,chociażwzna-
czniemniejszymstopniuniżwinnychkrajach.Takistanrzeczywykluczafal-
syfikacjęempirycznąteorii,doktrynywolnegorynku.Niemniejjednakmożna
powiedzieć,żeproblempowyższysprowadzasięwgruncierzeczydopraw
rynku.Nawstępiepragnępodkreślić,żeprawaekonomiczne,wtymprawa
9J.Gray:Op.cit.,s.421.
