Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ONTOLOGIARYNKU
21
macharakteruuniwersalnego.Teoriagierodkryłatakiesytuacjerynkowe,które
wywołująwyniksuboptymalny,apodręcznikowymprzykłademjestgraznana
jakodylematwięźnia.
Powszechniepodzielanyjestpogląd,żerynekkonkurencyjnymaprze-
wagęnadmonopolempodwzględemkorzystnychspołecznieefektów.
A.O.Hirschmandowiódł,żemożebyćodwrotnie,aprzykłademtegojestkon-
kurencjanarynkuusługtransportowychwNigerii.Pojawieniesiękonkurencji
spowodowałopogorszenieusługoferowanychprzezmonopolistę,ponieważ
najbardziejwymagającyklienciodeszlidoinnychfirm
14.Fundamentemgry
rynkowejnabywcówjestrozstaniezproduktemoferowanymprzezokreśloną
firmę.Hirschmandowiódł,żemechanizmrozstaniajestzawodnyidlatego
utopiąjesttwierdzenie,żeryneksamodzielnywyeliminujeoszustówinie-
uczciwychgraczy.Niewątpliwązaletąsamodzielnegorynkujestpresjaekono-
micznanarzeczwzrostumikroekonomicznejefektywnościikonkurencyjności.
Jejniezamierzonyminiepożądanymspołecznieskuteczniejestlukamiędzy
popytemapodażądóbriusług.Zewnętrznymwyrazemtejlukijestnadwyżka
podażynadpopytemnawszystkichrynkach.Niemożnajejwyjaśnićtylkowol-
nościąwejścianarynek,bowystępujeonarównieżnarynkach,naktórychist-
niejąbarierywejścia.Wydajesię,żezjawiskonierównowagirynkowejjest
efektemniezamierzonymmikroekonomicznychdziałańpodporządkowanych
redukcjikosztówpracy.Maksymalizacjazyskuwykluczadziałaniaprzedsię-
biorstwzwiększającychdochodyzatrudnionychpracowników,chociażefekt
odwróceniajestdlanichniekorzystny.Wzrostpopytuefektywnegonie-
zbędnegodlapełnegowykorzystaniamożebyćtylkodziełempodmiotuzew-
nętrznegowobecrynku,czylipaństwa.Powstajejednakpytanie,dlaczegonie-
zamierzonymefektemkreowaniapopytuprzezpaństwozapomocąwydatków
niejestwzrostgospodarczy,jaktosiędziałowcześniej,tylkostagnacjaiin-
flacja.Ważnajestrównieżodpowiedźnapytanie:cojestprzyczynąrosnącej
nierównościekonomicznej,gdyżniemamwątpliwości,żejesttorównieżnie-
zamierzonyiniepożądanyefektrynku,zagrażającyspójnościekonomicznej.
Najbardziejogólnaodpowiedźnatopytaniesprowadzasiędohipotezy,żejest
toefektdeterminacjirynkowejjegofundamentów.Innymisłowy,wszystkie
wcześniejwymienionefundamentyrynkumającharakterekonomiczny.Każda
decyzjaidziałaniejestzdeterminowaneprzezrynek,czylipodporządkowane
konkurencyjnościiefektywności.
14A.O.Hirschman:Lojalność,krytyka,rozstanie.WydawnictwoZnak,Kraków1995.
