Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Miastapoprzemysłowewdobieglobalizacji
21
Wartojednakpodkreślić,iżwskazanezjawiskanegatywneniewystąpiływmia-
stachpoprzemysłowychnaprzełomielatosiemdziesiątychidziewięćdziesiątych
zjednakowymnatężeniem.Wolniejszetempozmianinegatywnychskutków
odnotowanowprzypadkuośrodków,wktórychprzemysłbyłbardziejniezbęd-
nydopodtrzymaniagospodarkiigdziewiększaorazlepiejzorganizowanaklasa
robotniczastanowiłaistotnąopozycjępolitycznąwobeczachodzącychprzekształ-
ceń.DobrymprzykłademwtymwzględziejestporównaniesytuacjiKatowicoraz
Łodzi.Pierwszezmiastzewzględunaznaczenieprzemysłuwydobywczegoisiłę
górniczychzwiązkówzawodowychznaczniewolniejdoświadczałonegatywnych
konsekwencjiprzekształceńglobalnychaniżelisłabozorganizowanegrupyza-
trudnionychwprzemyśletekstylnym.Innymisłowy,wpierwszymprzypadku
silniejszyibardziejskutecznybyłnaciskśrodowisklokalnychnarządcentralny,
którywobawieprzedniepokojamispołecznymispowalniałprocesyprzekształceń
liberalnychwprzemyślegórniczymiwznacznymstopniupodtrzymywałnawet
nierentowaneprzedsiębiorstwa.
Konsekwencjąkryzysumiastprzemysłowychjestichznacznaperyferyzacja.
Wliteraturzeprzedmiotuznajdujemyrozmaitekonotacjetegopojęcia(Ameel,
Finch,Salmela,2015).Wniniejszymopracowaniuterminnperyferyjność”niejest
utożsamianyzgeograficznympołożeniemdanegomiastawzględemośrodków
centralnych,aleraczejzutratądotychczasowejpozycjiekonomicznejipolitycznej
wprzestrzennejorganizacjidanegospołeczeństwa.Innymisłowy,jestonbudo-
wanywopozycjidokoncepcjimiastaglobalnegoczycentralnego(Sassen,2001;
Simon,2003).Cechąperyferyjnościjakoprocesudotykającegoróżnegorodzaju
strukturyprzestrzennesązatemnastępującezjawiska:1)brakzaawansowanych
centrówobsługifinansowo-bankowejnglobalnychklientówimiędzynarodowych
podmiotówitransnarodowychkorporacji”(Simon,2003:311).Niechodziprzy
tymooddziałytakichcentrów,aleichgłównesiedziby;2)brakfunkcjonowania
międzynarodowychsiecikapitałowych,informacyjnychikomunikacyjnych.Do-
tyczytokorporacjikapitałowych,telekomunikacyjnychikoncernówprasowycho
zasięguświatowym;3)brakmożliwościprzyciąganianaznacznąskalęimigrantów
podejmującychdziałalnośćprofesjonalną,managerskąiwsektorzewysokowyspe-
cjalizowanychusług;4)wzrostpopulacjiutrzymującejsięzeźródełniezarobko-
wych.Chodzitutajzwłaszczaorencistów,emerytóworazosobybędącenautrzy-
maniuinnych;5)słabnącafunkcjacentrumdanegomiastawrelacjidoobszarów
otaczających.JeślibowiemzatrafneuznaćstwierdzenieAleksandaraWallisa(1967)
czyHenriLefebvre’a(2003:96),iżnniemamiastabezcentrum”
,towobectegopu-
steprzestrzeniepofabrycznewgeograficznymcentrummiastasąistotnymwskaź-
nikiemosłabieniakluczowejfunkcjitegotypustruktury;6)utratapozytywnego
wizerunkumiastawświadomościspołecznejmieszkańcówdanegospołeczeństwa
(Sagan,2000).Oilewprzeszłościmiastatebyłyswoistąziemiąobiecanądlaprze-
ludnionychobszarówwiejskichinadziejąnadynamicznyawansspołeczny,otyle
wsytuacjikryzysustałysięmiejscamigenerującyminegatywnestereotypyspołecz-
nezwiązanezrosnącąroląniższychwarstwspołecznychiodpływemelitkultural-
nychiekonomicznych.
