Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
kulturaitożsamość
|
29
tobiografii.Beaujourpisał:W[…]gdytylkoautoportrecistazacznie
cokolwiekpisać,topustkazmieniasięwobfitość.Podjegopióro
pchająsięgłupstwa,fantazje,fantazmaty,którychtrafność,grani-
ceczywartośćniesązagwarantowaneniczympozareligią(stądpo-
wściągliwośćAugustyna),kodemmoralnymepokilubklasy,przy-
zwoitością,konwencjamipsychologicznymiiantropologicznymi”
53
.
DomalowaniaWducha”potrzebawielubarw,bychociażspróbo-
waćoddaćwłasnerozpoznania:WAutoportretujawniaidialekty-
zujenapięciemiędzymyślęapiszę”54.
Lejeune,notującswojewrażeniazchodzeniapomuzeach,za-
uważyłmimochodem:WJeśliniejesttoautoportret,powinienem
zmienićswojespojrzenie”
55
.Przekraczającnotatkizoglądaniama-
larstwa,możemysięzastanowić,cotakiegojestwWobrazachmyśli”
zapisanychnapapierze,żepowinniśmyzałożyć,iżtoautoportret,
ekspresjasiebiepoprzezwyznanie–dialektykamyśliipisma.Wy-
dajemisię,żewwieluwypadkach,kiedymamydoczynieniazpis-
maminatematwłasnejtożsamości,kiedyautoruczestniczywspo-
rze,bybronićswoichrozpoznań,towjegotekstachpojawiająsię
składniki,któreMałgorzataCzermińskaumieszczawcharaktery-
styceeseju:WEseista,nawetjeślipiszeozdarzeniach,którychbył
świadkiem,jeślipodkreślaosobistycharaktersąduizwracasięku
czytelnikowi,naprzykładwymagającjegozaangażowaniawodczy-
tanieironii,nierobitego,bypoprostuopisaćświat,złożyćwyzna-
nielubwytworzyćinterakcjęzczytelnikiem.Esejrozwijarefleksję,
jegodomenąjestmyśl,ponadindywidualnarzeczywistośćkultury,
światducha”56.
Autorkasłuszniezauważaparalelemiędzyesejematakzwanymi
tekstamipograniczaliteratury,toznaczytekstamiużytkowymiipu-
blicystycznymi57.Wtegotyputekstachwświeciekulturypolsko-
-żydowskiejdochodzidonamysłunadświatem,poprzezukazanie
tożsamościtwórcy.Matomiejscetakżewpoezjipolsko-żydowskiej,
dlategoniebudziwątpliwości,żeEugeniaProkop-Janiecjeden
zrozdziałówswojejmonografiioliteraturzepolsko-żydowskiejna-
zwałaAutoportretżydowski.Wantropologiiliteraturytakieujęcie
niepowodujezbytnichzastrzeżeń,świadectwoiwyznaniesąim-
manentnymskładnikiemWautoportretużydowskiego”,stająsięjed-
nocześniedlaczytelnikawyzwaniem58.ZofiaMitosek,podejmując
