Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
kulturaitożsamość
|
33
tragicznościąmożnatraktowaćjakomodeldlacharakterystykipo-
koleniatwórcówpolsko-żydowskich,którzyhumorembroniąswej
godności,swegoprawadonazywaniasięludźmi.WWtymtragiko-
micznymwidzeniu–jakpisałStefanMorawskiwParadoksach
filozofiikomizmu–śmiechniejestkojącymnarkotykiem;ostry
igorzki,stanowiwezwaniewobecświatastatusquo,wobeclosów
ludzkich,anieichstoickąakceptację”72.
StwierdzenieWjestemŻydem”wwypadkuRomanaBrandstaet-
terapowybuchudrugiejwojnyświatowej,pozniszczeniukultury
polsko-żydowskiejiwkońcupoprzejściupoetynachrześcijaństwo
(chrzestwRzymiew1946roku)nabierainnegoznaczenia.Ze
względówmetodologicznych,aletakżezpowoduoczywistegofak-
tuzmianywyznaniaizwiązanegoznimsposobupatrzenianaprze-
szłość,musiałemdokonaćradykalnegoepoché(byużyćterminu
zfenomenologii)izrezygnowaćzistniejących,coprawdaniezbyt
licznych,opowieścipisarzaojegodokonaniachwokresiemiędzywo-
jennym73.SamBrandstaetterwskrzętniegromadzonymarchiwum
wzasadziepozawypisamizMickiewiczaniezachowałżadnychno-
tatek,materiałówzprzeszłości,niezbytchętnieteżwypowiadałsię
otymokresie74.CasusŻ
ydaApelliwartorozpatrywaćwkontekście
międzywojennejkulturypolsko-żydowskiejjakofiguręWautodefi-
nicjiaktoraspołecznego–indywidualnegoizbiorowego”75,awięc
jakotypgrytożsamościowejwprzestrzenisporu.
Tożsamośćpolsko-żydowska
ZagadnienietożsamościpolskichŻ
ydówwdrugiejpołowie
XIXwiekustałosięważnymtematemzarównodlaśrodowiskpol-
skich,jakiżydowskich.Okresmiędzywojennyotrzymałwspadku
tradycjęasymilacyjnąXIXwiekuijednocześnieznajdowałsiępod
wpływemnarastającejdominacjiideinacjonalistycznej.
Interesującymprzyczynkiemdorozważańnadkulturąpolsko-
-żydowskąjesttekstLudwikaOberlaenderaOsprawieżydowskiej.
Oberlaender,którywielokrotniepiszeosprawachdialogu,napięcia
iprzenikaniasiękulturpolskiejiżydowskiej,przedstawiadiagno-
zęsytuacjizastanej,będącąjednocześniebardziejidealizacjąniż
krytykąkultury.Czytamy:WAdlanasŻydówżydostwoprzestaje
