Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Rozdziałpierwszy
.Potrzebaprzekładu
giczną12,podobniejakjegodefiniowanieztekstowego13,semantyczno-sty-
listycznego14,komunikacyjnego15,literacko-komunikacyjnego16,kulturo-
wo-komunikacyjnego17czyontologicznego18punktuwidzenia,sąwyni-
kiemnieuchwytnościprzedmiotuprzyokreślonejwykładnitekstowej
ijęzykowej.Dlategowiększośćwymienionychbadaczypodejmujezagad-
nieniaontologiiprzekładu,bochoćjegobytowanieprzypominasposób
funkcjonowanialiteratury,tojednakróżnisięodniego.Dziejesiętak
wznacznejmierzezasprawątłumacza,któryliteralnieobcytekstarty-
styczny,reprezentującyodmiennąkulturę,przenosiwinną,zwyklesobie
rodzimąkulturęzapomocąkonstruowanegoprzezsiebiewehikułujęzy-
kowego.Tworzyspecyficznąsytuacjękomunikacyjną,pozostającprzeźro-
czystymdlaczytelnika.Dialogprzezpoznanie,rozumienieiporozumie-
niemiędzydwiemakulturamidokonujesiędziękiniemu,conobilituje
jegorolęizobowiązuje.Relacjamiędzyautorematłumaczem,oryginałem
aprzekładem,kulturąwyjściowąoryginałuakulturądocelowąprzekładu
niejestwalką,ponieważwymagawzajemnejpostawyrozumiejącej,czyli
interpretacyjnej,wszystkichuczestnikówprocesuprzekładu.Pewniedla-
tegoprzekładoznawcytakczęstopisząoobowiązkachtłumacza,etycznie
wartościującjegodziałania.JakpiszeDonaldDavidson:
możliwośćinterpretacji[…]gwarantujeniekontekstwspólnegojęzyka,
leczstosowanieprzezkażdązestronkonwersacjiDpassingtheory”—
ewoluującejteoriidotyczącejsposobuDmówienia”partnera;każdaze
stronstarasięzgodniezmetodąholistycznąbudowaćsweprzekłady
wypowiedzistronydrugiej—tak,abyuzyskaćspójną,niesprzeczną
iprawdziwą(zeswegopunktuwidzenia)całość.[…]Stosującająstrona
starasięjednocześniedostosowywaćwłasnysposóbDmówienia”doowej
gielskiejliteraturydziecięcej.Wrocław,ZakładNarodowyim.Ossolińskich,1988;K.Hej-
wowski:Kognitywno-komunikacyjnateoriaprzekładu.Warszawa,PWN,2007.
12Por.A.Bednarczyk:Wposzukiwaniudominantytranslatorskiej.Warszawa,PWN,
2008.
13Por.A.Popović:Modelkomunikacjiliterackiejaprzekład.Tłum.J.Baluch.W:
Teoriaihistoriaprzekładuartystycznego(MateriałyzkonferencjinaukowejwSzczawnicy,
17—19marca1972).Red.J.Baluch.Kraków,WydawnictwoUJ,1974,s.25—36;E.Bal-
cerzan:Tłumaczeniejakotwórczość.W:E.Balcerzan:Kręgiwtajemniczenia.Kraków,
WydawnictwoLiterackie,1982,s.231—239.
14Por.E.Tabakowska:Językoznawstwokognitywneapoetykaprzekładu.Kraków,
Universitas,2001;Eadem:Oprzekładzienaprzykładzie.RozprawatłumaczazEuropą
NormanaDaviesa.WstępN.Davies.Kraków,Znak,1999.
15Por.A.Duszak:Tekst,dyskurs,komunikacjamiędzykulturowa.Warszawa,PWN,
1998.
16Por.A.Legeżyńska:Tłumaczijegokompetencjeautorskie.Warszawa,PWN,1986.
17Por.B.Tokarz:Wzorzec,podobieństwo,przypominanie.Katowice,DŚląsk”,1998.
18Por.J.Kozak:Przekładliterackijakometafora…—jakdeklarujeautorka.
