Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Rozdziałpierwszy
.Potrzebaprzekładu
wzorcem.Dziejesiętakdlatego,żekażdainterpretacjajestsubiektywna,
mimoobiektywnościtekstu,atakżedlatego,żetłumaczprzynależyco
najmniejdodwóchkultur:kulturyoryginałuikulturyrodzimejprze-
kładu,którychjęzykiróżnielogicznie,semantycznieigramatyczniekate-
goryzująświat,wczymznajdujewyrazświatopoglądinnychzbiorowości.
Niemajednejinterpretacji—jaktwierdziłRichardRorty27—podobnie
jaksensmawielewykładni.BliższywięcistotyinterpretacjibyłRicœur.
Tłumaczjakointerpretatorobcejkulturyotwieraoknasensów
wpostacinowychperspektywtekstuoryginalnegowinnejczasoprze-
strzeni,niepozbawiającprzytymoryginałuwłaściwychmucechideo-
wych,artystycznych,semantycznychifunkcjonalnychwprocesiemakro-
imikrowyborówtranslatorskich.Spełniająckilkakoniecznychwarunków,
dokonujefuzjiróżnychhoryzontów28:autora,kulturywyjściowejorygi-
nału,jegoodbiorcyorazwłasnegohoryzontukonceptualnegoihoryzontu
odbiorcysekundarnego,uwikłanegowczasoprzestrzeńprzekładu29.Na
czasoprzestrzeńskładasięokreślonyczashistorycznyimiejscezajmowane
wprzestrzenifizycznej,mentalnejikulturowej.
WSłoweniiod1990r.do2006r.przetłumaczonookoło50polskich
książek,obejmującychpoezję,prozęidramat,nieliczącpojedynczych
utworówopublikowanychwczasopismach.Tłumaczonetekstypochodzą
zróżnychepok,choćdominująutworyzokresuromantyzmuorazlitera-
turadwudziestowieczna.RecepcjiliteraturypolskiejwSłoweniiniespo-
sóbjednoznacznieokreślić.Jejznajomośćnienależynapewnodomaso-
wej.Sięgająponiąwwiększościprzypadkówartyści,pisarze,humaniści,
polonofileipoloniści.Niewątpliwiewsłoweńskiejświadomościliterackiej
literaturapolskazajmujestałemiejsceinoweprzekładymogąfunkcjono-
waćwintertekstualnymkontekściewzakresiejużznanychprzekładów,
nawiązującrównieżrelacjeintertekstualnezliteraturąsłoweńską30.
Wtymsamymczasiewtłumaczeniunajęzykpolskiukazałosię25
słoweńskichksiążekpoetyckichiprozatorskichwwiększościwwydaw-
nictwachniskonakładowych.Jesttotwórczośćzaledwiekilkupisarzy
ipoetówdebiutującychodlat60.dokońcaXXw.Najczęściejpojawiały
sięprzekładyprozyDragaJanćara.Jegonazwiskojestniewątpliwierozpo-
znawalneprzezpolskichczytelnikówdziękitematyceesejówijakościtłu-
27Por.R.Rorty:Karierapragmatysty.W:Interpretacjainadinterpretacja.Tłum.
T.Bieroń.Kraków,Znak,1996,s.88—107.
28Por.H.-G.Gadamer:Słowo,rozum,dzieje…,s.33.
29Por.M.Bachtin:Formyczasuiczasoprzestrzeniwpowieści.W:Problemyliteratu-
ryiestetyki.Tłum.W.Grajewski.Warszawa,Czytelnik,1982,s.469—489—natemat
różnychformczasoprzestrzenizewnętrznychiwewnętrznychpowieści.
30Por.B.Tokarz:Intersubiektywnośćiintertekstualnośćprzekładuartystycznego.W:
B.Tokarz:Wzorzec,podobieństwo,przypominanie…,s.10—26.
