Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
DorotaLisowicz‑Żurek
swojąkucharkę,aponadtododatkowoosobędosłużbyiwszyscyoniwspólnie
zamieszkiwalibybudynekplebanii,tomusiałobysiętamnarazpomieścićco
najmniejdziewięćosób.Tostosunkowodużaliczba,choćteżnicnamniewia-
domonatematwyglądusamejplebanii,awięcczybyłtobudynekparterowy,
czymożepiętrowyizilupomieszczeńmógłsięskładać.Wracającjeszczedo
kwestiikucharek1raczejniemożliwe,abynaplebaniiznajdowałysiętrzy
kuchnie,wobectegowszystkiemusiałybygotowaćwjednympomieszczeniu.
Zewzględóworganizacyjnychwydajesię,żebardziejprawdopodobnebyłoby
zatrudnieniejednejkucharkidlawszystkichplebanów.
Jakdługoparafiachrzanowskafunkcjonowaławtakiejwłaśnieformie?
Pozawzmiankowanąjużpierwszązapiską,pochodzącązdokumentówpapie-
skichzlat132511327
92
,kolejnyrazwspominasięotrzechplebanachwla-
tach135011351
93
.Wcześniej,podrokiem1345pojawiłsięplebanMichał,
posiadacztrzeciejczęściplebanii.Brakźródełdlakolejnychdziesięciolecinie
pozwalanaśledzeniedziejówduchowieństwachrzanowskiegoażdopocząt-
kówXVwieku.Jednakżezestawienieianalizaskładuosobowegoduchow-
nychsprawującychfunkcjęproboszczawtymstuleciupokazały,żewkwestii
obsadyplebańskiejażdopołowywiekunicsięniezmieniło.Znamyimiona
dwóchkapłanów1AdamaiJana,będącychplebanamiw1410roku.Pod
rokiem1435pojawiłsięPiotr,właścicieltrzeciejczęściplebaniichrzanow-
skiej
94
.Obokniegowtymsamymczasiewzmiankowanisąplebani:JaniSta-
nisław.Analizazapisekźródłowychpozwalazauważyć,żewokresieconaj-
mniejdo1446rokudziałałotrzechproboszczów,wlatach144711456
95
było
ichzaśtylkodwóch.Możemytointerpretowaćdwojako.Byćmożewroku
1446zmarłjedenzduchownychinieobsadzonojużjegostanowiska.Tym
samymbyłbytopoczątekprzekształceńwplebaniiwieloosobowej.Po1456
roku,kiedywźródłachwystępujejużtylkojedenduchowny,procestenmógł
zostaćzakończony.Tymbardziejżebyłtookres,wktórymKościółintensyw-
nieprzystąpiłdolikwidacjitegotyputworów.Jednakżenieuprawnianasto
dozdecydowanegotwierdzenia,żewłaśniewtychlatachnastąpiłalikwidacja
trzyosobowejplebanii.Mogłaonabowiemnadalfunkcjonowaćwtakiejfor-
mie,ajedyniebrakujeprzekazówźródłowychopozostałychproboszczach.
Napodstawieposiadanychprzeznaswzmianekźródłowychtrudnodokładnie
ustalić,kiedydoszłodoostatecznychprzekształceńwchrzanowskimzespo-
leplebańskim.ZpewnościąniemaldopołowyXVwiekumożemymówić
otrzyosobowejobsadzieparafii.Latawystępowaniakolejnychprezbiterów
niepokrywająsięzsobą,stądteżmożemysądzić,żewdrugiejpołowie
92
93
94
Tamże,T.2,s.3511352.
MPV,T.1,s.149,223.
ANKraków,Dep.36,s.20.
95
Przyzałożeniu,żewzmiankowanywlatach143511451i146111464plebanPiotrto
tasamaosoba.
