Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
czerwono-brunatnistawalisięjegonieoficjalnym,cichymza-
pleczemideowym,przemycającstalinizmdogłównegonurtu.
NigdynieweszlidonajbliższegootoczeniawładcyKremla.
Bylinatomiastprzeztootoczenieinstrumentalizowani.
Jużnawstępieniezbędnejestterminologiczneuściślenie.
Oileetymologia„czerwonego”składnikatejpolitycznejmik-
sturyjestoczywista,otyleznaczenieprzymiotnika„brunatni”
wymagawyjaśnień.Podtymokreśleniemmieszcząsięnietyl-
kozwolennicyfaszyzmu,alerównieżnacjonaliści,monarchi-
ści,antysemiciczynawetkonserwatyści.Terminjestumow-
nyipolitologicznienieścisły.Utrwaliłsięjednakwprzestrzeni
publicznej.Czasemużywajągo-zautoironiąlubbez-nawet
samiprzedstawicieletegoobozu,jednocześniezapewniając,
żesąideowymi„antyfaszystami”.
AndriejSiniawskidzielihistorięZSRRnadwaetapy.Pierw-
szynazywaumownieleninowskimlubinternacjonalistycz-
nym.Drugi-stalinowskimlubszowinistycznym9.Zaznacza
przytym,żegranicemiędzynimisąnieostre.Niemniejtaki
właśnieobrazróżnic,któredzieliłydwóchkomunistycznych
wodzów,zapisałsięwpowszechnejświadomościRosjan,ażdo
dziśkształtującichstosunekdotychpolityków.Lenintorewo-
lucjonista,kosmopolita,skromnyinteligent,gardzącyRosją,je-
denzkatówimperiumcarów,bezbożnik.Stalintowielkoruski
nacjonalistaiimperialista,którypostanowiłzbudować„socja-
lizmwjednymkraju”.Byćmoże,demonstrującprzywiązanie
do„rosyjskości”,chciałprzykryćswojegruzińskiepochodze-
nie,któremogłoprzeszkadzaćmasom.JakzauważyłSiniaw-
ski,StalinniechciałbyćgruzińskimcaremwRosji,chciał
byćcaremrosyjskim,imperatoremWszechrusi.Niedługopo
śmierciLeninamiałpowiedzieć:„Niezapominajcie,żeżyjemy
9
A.Siniawskij,Osnowysowietskojcywilizacyi,s.303.
15
