Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Autoedukacja1przybliżeniepojęcia
29
zdaniemautorki1zachodzitylkowtedy,gdyceleisposobyichosiągnięcia
niesąwyznaczoneprzezkogośinnego,leczprzezsamąjednostkę,którazwłas-
nejwoliplanujerozwójikierujenim,dążącdozamierzonejprzezsiebiejako-
ściwłasnegożycia,któratojakośćwynikazprzyjętejprzezniąogólnejkon-
cepcjiświataiswegownimmiejsca.Autokreacjawtakimrozumieniustajesię
procesemwpełniracjonalnym,intencjonalnym,zorganizowanymikontrolowa-
nymprzezsampodmiot.Wartozauważyć,żeDudzikowadostrzegałakoniecz-
nośćholistycznegopodejściadorozwojuczłowieka44,proponującsamodosko-
naleniecałejosobowości,anietylkopewnychjejcech.Identyfikującsięze
stanowiskiemJanuszaReykowskiego,dostrzegałabowiemniebezpieczeństwo
wybiórczegoinadmiernegorozwojujednejsferyosobowości,np.rozwojucia-
łabezrozwojuumysłulubemocjibeznormetycznych.Możliwośćwszech-
stronnegorozwojuosobowościuzależniałajednakodnastawieniaczłowiekana
orientacjęnbyć”,anienmieć”,gdyżtowybórwartościdecydujeowielkości
bądźpospolitościistnienia.Autorkatraktowałasamokształtowaniejakoproces
aksjologiczniepozanormatywny.Twierdziła,żeniemożnagouznawaćtylko
wtedy,gdyukierunkowanyjestprzeznsłuszne”cele,ideałyiwzory,powszech-
nieuważanezacenne,awyłączaćzniegowszystkoinne45.Autokreacjamoże
zatemobieraćcharakterdestrukcyjnyczywręczpatologiczny,naprzykładna
skutekdysfunkcjirodziny,destrukcyjnychwzorów,czerpanychzmassmediów,
antykulturowychgruprówieśniczychiin..Stądteżdużarolaprocesuedukacji,
wktórymniewystarczyrozwijaćdążeniasamorozwojowe,trzebarównież
wspomagaćjednostkęwukształtowaniutakiegosystemuwartościitakiejmo-
tywacjiautobiograficznej,którepozwoląjejwcałymaktualnymidalszym
przebiegużyciadziałaćkonstruktywnie,wpełnitwórczo46.Łączenieprocesów
samokształceniaisamowychowaniabyłowidocznerównieżwpoglądachSta-
nisławaPalki,któryposługiwałsięterminemnsamokształtowanie”,obejmują-
cymnnietylkotradycyjniepojmowanesamokształcenie,aleisamowychowanie,
autokreację,świadomeukładanietokużyciawedługprzyjętegosystemuwarto-
44
Przezrozwójautorkarozumiałaciągprzemianwosobowości,którydoprowadzadojakości
wyższejniżpoprzednia,awięctaki,któryjestpostępemdopoprzedniegostanu,rozumianego
jakocałość(Ibidem,s.27).
45
M.DUDZIKOWA:Pracamłodzieżynadsobą…,s.46.
46
StanowiskoDudzikowejjestzbliżonedopoglądówRomanaSchulza,który,zajmującsię
różnorodnościądziedzinludzkiejtwórczości,stwierdził,żeczłowiekmożebyćtwórczynietylko
jakoreprezentantokreślonychrólspołecznychlubprofesjonalnyartysta,alerównieżjakoosoba,
jakoindywidualnenja”.Tworzywemtwórczościmożebyćcałeżycieczłowieka,całokształtjego
osobowości.Działaniatwórczewtymwypadkuwyrażająsięwnakcietworzenia”idealnego
obrazuwłasnejosoby,anastępniewdążeniachdojegourzeczywistnieniawciągucałegożycia.
Autokreacja1wujęciuautora1obejmujezatemcałokształtplanowanychzadańkształtowania
siebieirozwijaniawłasnejosobowości.Wtymsensiestajesięonantrudemtworzeniasamego
siebie”(R.SCHULZ:Twórczość1społeczneaspektyzjawiska.Warszawa,PWN,1990,s.42).
