Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Stanąćpostronietłumacza.Zaryspoetykiopisowejprzekładu
Kolejnyczynnikograniczającytonobszarjęzykowo-kulturowy”;Holmes
uważa,żeprzekładypochodzącezodmiennychobszarówjęzykowo-kulturo-
wychwymagajązróżnicowaniawpodejściuteoretycznym:przekładzfran-
cuskiegonaniemieckibędziewznaczącysposóbodbiegałswojącharakte-
rystykąodprzekładumiędzydwomajęzykasłowiańskimi;przekładmiędzy
jakimkolwiekjęzykiemświatazachodniegoanaprzykładjęzykiemmłodego
krajuafrykańskiegopostawiprzedbadaczeminne,specyficzneproblemy.
NastępnymwyróżnionymprzezHolmesaczynnikiemograniczającymjest
poziom(nieranga,jakuPisarskiejiTomaszkiewicz)organizacjitekstu-choć
osobiścieodnoszęwrażenie,żejegowagazostałaprzezautoraprzeszacowa-
na10.Owieleważniejszy,izasługującynawyodrębnieniezarazponmedium”
wydajesiębowiempojawiającysięjakokolejnyczynnikntyptekstu”,naco
wskazująpraceKatarinyReiss,azwłaszczaznakomity,klasycznyjużdiagram
MarySnell-Hornby(1988,por.równieżPisarska,Tomaszkiewicz1996:46).
Jestoczywiste,żeprzygotowanieikompetencjewymaganeodtłumaczaBi-
blii,poezjidladzieci,UlissesaJoyce’a,ulotkizałączonejdoopakowaniaan-
tybiotyku,postanowieniaopostawieniuzarzutuprokuratorskiegoczytraktatu
filozoficznegosązupełnieróżneitrudnosobiedziśwyobrazić,żetłumaczem
tychwszystkichtekstówmiałabybyćtasamaosoba.
Piątymzwyróżnionychczynnikówjestczaspowstaniatłumaczonego
tekstu-Holmesnierozwijazbytniotejkwestii,wartojednakznówsięgnąćdo
diagramuSnell-Hornby,którywskazuje,jakspecyficznemusibyćwyposaże-
nietłumaczaliteraturydawnej;JulianeHousezkolei(1977),zeswąkoncep-
cjąnovert”incoverttranslation”,wodniesieniudotekstówdawnychsugeruje
-jeśliprzyjętowersjęnovert”-zastosowaniefiltrukulturowegowformie
stylizacjiarchaizującejlubodwrotnie,wwersjincovert”,neutralizacjęrady-
kalnejobcościwynikającejzodległościwczasie(por.Steiner1975/2000,
zwłaszczastrony57-59).
Ostatnimczynnikiemjestnograniczeniezewzględunaproblem”.DlaHol-
mesabyłybytowielorakiekwestie,poczynającodsprawtakpodstawowych
jakgranicedopuszczalnychróżnicmiędzyprzekłademioryginałemczyna-
turaekwiwalencjiprzekładowej,kończącnakwestiachtakspecyficznychjak
tłumaczeniemetaforlubimionwłasnych;zwłasnychobserwacji(tomyXIII,
XIV
,XVIMiędzyoryginałemaprzekładem)dorzucęprzykładowyzestaw
problemów:tłumaczeniehumoru,tłumaczeniestyluwysokiegoiwzniosłości,
strategietłumaczy,strategiewydawców...Możnajednakwyrażaćobawy,czy
10GideonTourykomentujetękwestięnastępująco:nJeślitłumaczjestnietylkoniedoświad-
czony(...)aleizmęczony(...),tozachodzidużeprawdopodobieństwo,żepodczastłumacze-
niajegouwagaskupisięnanajmniejszychi/lubnajniższychpoziomemjednostkachjęzykowo-
-tekstowych”(Toury2004:27),czylinajczęściejnapoziomieleksyki.Dokwestiitejwracam
wkolejnychrozdziałach.
