Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
siętylkonadarzałasposobność–złorzeczyłnarodowipolskiemu.Jaczynow-
skiniemógłzajmowaćstanowiskakrytycznegowobeczalecanegoprzez
władzeszkolnepodręcznika,leczprzezobszernewykłady,wypowiedziane
zwiarąiprzejęciem,zwracałumysłsłuchaczywewłaściwymkierunku.Po-
trafiliśmywówczasocenićtrafniekłamstwaizłośliwościpedagogarosyjskie-
go.ZJaczynowskimspotkałemsięteżpóźniejnagrunciepracyoświatowej.
Zjęzykamiobcymi–niemieckimifrancuskimniemiałemtrudności,bo
znajomośćichwyniosłemznaukidomowej.Toteżzaliczałemsiędonajlep-
szychuczniówprof.Sławikowskiego,którywykładałniemiecki,iprof.Gar-
lickiego,którywykładałfrancuski.Domatematykimiałemnajmniejsze
uzdolnienie,naskutektegoimałezainteresowanie.Wśródnauczycielitego
przedmiotunajwybitniejszymbyłRękawek,któryjednocześniebyłinspekto-
remszkołyizastępowałGórskiego.Byłpowszechnielubiany,ajegowysoka
postaćitwarzozdobionadużymiblondwąsamiwywoływałażyczliweipełne
ufnościuśmiechymłodzieży.Wykładałwklasach,wktórychbyłem,geome-
trię,toteżnajbardziejlubiłemtenprzedmiotspośródprzedmiotówmatema-
tycznych.
Fizyka,chemiaiwogólenaukiprzyrodniczeniemiaływybitniejszych
przedstawicieliwśródnauczycieliszkoły,zwyjątkiemBohdanaDyakow-
skiego,któryjednakniewykładałwtychklasach,wktórychbyłem.Dałsię
onpoznaćjakouzdolnionyautorpopularnychksiążekzdziedzinynauk
przyrodniczych.
Językpolskiwykładano,zkonieczności,takżeporosyjsku.Wklasach
niższychrobiłtotakże[u]GórskiegoPiotrSkrzypiński.Byłtojużwówczas
starszyczłowiek,nieumiałzachęcićdozapoznawaniasięprzedmiotem,
wktórympostępyniewpływałynaprzechodzeniezklasydoklasylubteż
namaturę.Toteżnigdynieuczyłemsięgramatykijęzykapolskiego,ato,co
misłużyłowżyciuiwmymzawodziepisarskim,zdobyłemnadrodzeprak-
tycznejiintuicyjnej.ZlekcjiSkrzypińskiegopozostałymiwpamięcitylko
wierszyki,którenamdyktował,ażebynasnauczyćpisownitrudniejszych
słów.Taknaprzykład:„Pożarsięszerzy,ktoniewierzy,niechpobieżyna
szczytwieży”;„PowiadałyHalcedruhny,żejejślubnystrójmaluchny,żejej
Bohdanwierny,stały,jakbohateremgodnymchwały”;„Byuciszyćstuk,na
kamiennybrukrozścielsianastóglubteżsłomybróg”.Wwyższychklasach
byłojużtrochęhistoriiliteratury.Wykładałjąprof.Bączkiewicz,staruszek,
którybyłdawniejnauczycielemwujaDembińskiegowjednymzgimnazjów
rządowychwWarszawie.Wykładyjegobyłydośćniezdarne,leczumiałza-
chęcićnasdosamodzielnegoczytaniastarszychautorów.Wówczastokupi-
łemsobiewktórejśantykwarninaŚwiętokrzyskiejdziełaKochanowskiego52
iKrasickiego53izbliżyłemsięporazpierwszydotychpisarzy.
Lekcjereligiiprowadziliksięża.Spośródnichpamiętamtylkoks.Wy-
szyńskiego,którypóźniejwyemigrowałdoBrazylii,gdziegospotkałDmow-
skinamiejscuproboszczajakiejśparafii.Spełniałemsumiennieobowiązki
———
———
——
Grodnienskijsiejm1793goda(1870)usprawiedliwiałRosjęijakogłównąprzyczynęupadkuRzeczy-
pospolitejwysuwałspecyfikęcharakterunarodowegoPolaków,zwłaszczaskłonnościdoanarchii.
52KochanowskiJan(1530-1584),najwybitniejszypoetarenesansupolskiego,humanista;autor
pierwszejpolskiejtragediirenesansowej(Odprawaposłówgreckich)orazwieluliryk,trenów,pie-
śni,fraszek.
53KrasickiIgnacy(1735-1801),najwybitniejszypisarzpolskiegooświecenia,biskupwarmiński;
autorpoematówheroikomicznych,bajek,satyr,utworówpowieściowych.
48
