Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Częśćpierwsza.Stanowienieistosowanieprawa–zagadnieniametodologiczneiteoretyczne
regulowanychprawnie3.Słabościątakiegoujęciajestjednoznacznezwiązanieprocesów
społeczno-politycznychiustrojowychzabstrakcyjnymikonstrukcjaminormyprawnej
orazinstytucjiprawnej,któresąprzecieżkonstrukcjamistatycznymi,nieoddającymi
dynamikipodejmowaniadecyzjiprawnychorazichimplementacji.
Zainteresowaniebadaniemstanowieniaistosowaniaprawaorazwytworówtychpro-
cesówdecyzyjnychwpostacidecyzjiprawotwórczej(orazaktunormatywnegojakojej
sformalizowanejpostaci)idecyzjistosowaniaprawa(orzeczeniasądubądźdecyzjiadmi-
nistracyjnej)zależywdużymstopniuodperspektywykulturowej,wjakiejanalizujesięte
procesy.Stanowienieistosowanieprawajakoautonomicznepolabadańsąwyodrębniane
wkulturzeprawnejopartejnarozróżnieniutworzenia(stanowienia)istosowaniaprawa
jakoprocesówdecyzyjnychwydzielonychkompetencyjnieiorganizacyjno-procedural-
nie.Wkulturzecommonlawrozróżnienietoniewystępuje,zaśprocesyprawotwórcze
łączysięzasadniczozaktywnościąsądów.Działalnośćprawotwórczaorganówwładzy
ustawodawczejorazwykonawczejjestzkoleianalizowanawramachtzw.zarządzania
publicznego,włączniezdecyzjamitychorganówpozbawionymiznaczeniaprawotwór-
czego.Wdoktrynieprawniczejpozostającejwkulturzeprawastanowionegoniezbędną
podstawąanalizyprocesówdecydowaniaprawnego(zarównostanowienia,jakteż
stosowaniaprawa)powinnobyćwykazywanieswoistegosprzężeniazachodzącego
międzyobiematymisferamiprocesówdecyzyjnychwstrukturachwładzypublicznej.
Sprzężenietomakluczoweznaczeniedlakulturyprawastanowionego;tezaosprzężeniu
jestcharakteryzowanazregułypoprzezwykazywanieniezbędnościwydobyciapodstawy
normatywnejdecyzjistosowaniaprawazodpowiednichźródełprawastanowionego
przezorganywładzypublicznejwyposażonewkompetencjeprawotwórcze.Wkulturze
prawaprecedensowego(tzw.anglosaskiejkulturzeprawnej)wyodrębnianieprocesów
stanowieniaorazstosowaniaprawamadrugorzędneznaczenie,zuwaginaswoistość
systemuźródełprawaorazprawotwórczeznaczenieorzecznictwasądowego.
Należyodnotować,żepojęciatworzeniaistosowaniaprawawkulturzeanglosaskiej
zasadniczoniewystępują,podstawowązaśformąspołecznegodziałaniaprawa,obej-
mującegoobawyróżnianewkontynentalnejliteraturzetypyprocesówpowstawania
idziałaniaprawa(zwłaszczawdziedzinieprawaprywatnego),jestsądowedecydowanie
wkonkretno-indywidualnychsprawach,formująceokreślonąpraktykęprecedensową4.
Wrezultaciezagadnieniainterpretacjiprawa,argumentacjiprawniczychorazwniosko-
wań,stanowiącewkontynentalnejkulturzeprawnejnieodłącznączęśćstosowaniaprawa
jakowyodrębnionegoprzedmiotubadańzarównodlaszczegółowych,jakteżogólnych
naukprawnych,wkulturzeanglosaskiejnależąpoprostudozasadniczegonurtuprawo-
3
Por.zwłaszczaA.Redelbach,S.Wronkowska,Z.Ziembiński,Zarysteoriiprawa,Warszawa1992,
s.169-172.Podobnerozróżnieniasąproponowanewzdecydowanejwiększościopracowańpropedeutycz-
nychzzakresuprawoznawstwa,atakżepodręcznikówzzakresuteoriiifilozofiiprawa.
4Por.L.Leszczyński,Zagadnieniateorii...,s.17.
