Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Stanowienieistosowanieprawajakoprzedmiotbadań
15
prawniczejdostrzecodrębnepropozycjemodelidziałalnościprawotwórczejorazmo-
delistosowaniaprawa,przedstawianebezanalizyzwiązkówisprzężeńwystępujących
międzystanowieniemastosowaniemprawa.Traktowanietychdwóchgrupmodelijako
odrębnychkonstrukcjibadawczychwynikaprzedewszystkim,jaksądzimy,zbraku
odpowiednichpodejśćbadawczych,pozwalającychnacałościoweujęcieprocesów
stanowieniaistosowaniaprawa.
Kolejnącechąopracowańpoświęconychodrębniestanowieniuorazstosowaniuprawa
jestumieszczanieproblematykistanowieniaprawawszerszejperspektywiebadawczej,
obejmującejróżnorodneformy(sposoby)działalnościprawotwórczej.Stanowienie
prawajesttraktowanejakojedenzkilkusposobów(form)prawotwórstwa,aponadto
zregułyjestonoprzeciwstawianesędziowskiejaktywnościprawotwórczejwporząd-
kachprawnychopartychnakulturzeprawapowszechnego(commonlaw).Powszechnie
przyjętymsposobemopisuformtworzeniaprawajestprzytympoświęcaniestanowieniu
prawatakiejuwagi,jakaodpowiadainnymformomtworzeniaprawa,choćbytakimjak
kształtowanieprawazwyczajowegoczydesuetudo(mającewspółcześnieniewielkie,czy
wręczmarginalneznaczenie).Możetoprowadzić-wodbiorzechoćbytakiegoczytelnika
jakstudentprawa-dozatarciawyjątkowejdoniosłościprocesówstanowieniaprawa
wewspółczesnychporządkachprawnychoraznieuzasadnionegorozwijaniawątków
pozbawionychwspółcześnieistotnegoznaczenia.
Dośćrozpowszechnionymsposobemanalizytworzeniaprawa(awtymtakżeopi-
suiwyjaśnianiastanowieniaprawa)jestodróżnianiedziałalnościprawotwórczejod
kształtowaniaprawa,przyczymzarezultatprocesutworzeniaprawauznajesięwtym
przypadkuaktynormatywnealbonormyprawne,zaśzawynikprocesukształtowaniasię
prawa-określenietreścizawartychwtakichaktachbądźnormach.Kształtowanieprawa
jestujmowanejakospontanicznyproces,mającymiejscewstrukturachspołecznych
ipolitycznychzorganizowanychgrupspołecznych,warunkowanyprzezścieraniesię
różnorodnychinteresówjednostkowychigrupowychwspołeczeństwiezorganizowanym
wpaństwo.Procestworzeniaprawajestwięcwliteraturzezdecydowanieodróżniany
odprocesupowstawania(kształtowania)prawa.Wrozpowszechnionymwdoktrynie
ujęciuprocestworzeniaprawajestcharakteryzowanyjakoprocesformalniezorga-
nizowanyiprzebiegającywzinstytucjonalizowanychstrukturachwładzypublicznej
wpaństwie.Doktrynajestprzytymzainteresowananietyledynamikąprocesustano-
wieniaprawajakoprocesudecyzyjnego,ileutrwalonym,instytucjonalnymkształtem
tegoprocesu.Takiepodejściedobadaniaprocesuprawotwórczego,właściwezwłaszcza
dlaprzedstawicielidoktrynyprawakonstytucyjnegoorazsporejczęściśrodowiska
teoriiifilozofiiprawa,opierasięnazałożeniu,żedlaopisuiwyjaśnieniaprocesów
stanowieniaprawa(podobniezresztą-procesówstosowaniaprawa)wystarczyzbada-
nieinstytucjonalno-normatywnegoaspektuorganizacjitychprocesówjakoprocesów
