Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tonajdawniejszawarstwasłów,zapożyczonychuFinów;druga,
obejmującasłowapochodzeniagermańskiego(gotyckiego),późniejsza,
gdyłącznośćzMordwąjużzerwano,należymimotodopierwszych
wiekówpochrześcijańskich;możemywięcwedleniejową
wcześniejsząśmiałoodnosićdowiekówprzedchrześcijańskich,choćby
doczasówMacedończyka.DziśstykająsięLitwini(Łotysze)tylkona
północyzFinami(EstamiiLiwami);dawniejokalaliichFinowiena
północyinawschodzie;Słowianie,napierającodpołudnia,odPołocka
iSmoleńska,odepchnęlipóźniej(okołor.500)Finówwpółnocnei
zachodnio-północnekraje(Finlandięitd.)zaDźwinę,zaPejpus,za
Ilmen,zdobyliziemie,naktórychsięKrywiczei„Słowienie”(ze
PskowemiNowogrodem)rozsiedliiodparliLitwęnieconazachód.
Słowa,jakieFinowieodLitwyzapożyczyli,dotykając
najrozmaitszychprzedmiotów,nieobjawiająwyższejkulturyaniu
jednych,aniudrugich.Nienależyjednakkłaśćnawszystkierównego
nacisku;widocznywnichkapryslubtraf,boczemużinnemu
przypisywać,żesiostrę,córkę,narzeczoną,kuzynalubżeząb,szyję,
pępek,biodraFinowiezlitewskanazywają?Zatoinnedowodzą
naocznie,ilutorzeczynauczyłsię,aznimiinazwyzapożyczyłFinod
Litwina.Przedewszystkimcodomuigospodarkidotyczy,np.zagroda,
łaty,mątewka,kosze,ściana,płotyipaledonich,kliny,siekieryi
koła,łyżki,hubka,smoła,łaźnia,most,droga,sanie,piwo,części
ubioru,szczególniejowocharakterystycznedlastarejLitwynakrycie
głowy,kepure;dalejnazwyzwierzątdzikichidomowych,więc
cietrzewia,gęsi,sroki,kukułki,drozda,gadu,raka,osy,barana,
prosięcia,kozy;nazwyskóry,sierści,rzemienia,wełny,siana,
pasterza;nazwyzboża,żuru(putry),nasienia,grochu,bobu,maku,
bruzdy,jałowca,sitowia;nazwyrybirybołówstwa,węgorza,łososiai
inne;nawetnazwymrozu,szronuigrudyprzejąłFin,pozbywającsię
własnych.Litewski„bóg”(diewas,deiwas)zastąpiłmuniebo(fińskie
taiwas),Perkunpóźniejszegodiabła;„tysiąc”liczyćnauczyłsięonod
Litwinów,jakprzodekjegoprzedwiekami„sto”odjakiegośszczepu
erańskiego;zwyczajirząd,barwy:żółta,zielonaijasnalubszara,
sąsiedztwoizajazd,leniwiecnawetigłuch,nazwanizlitewska.
Przytakżywejatrwałejwymianierzeczyisłównicbydziwnego
niebyło,gdybyiLitwinwjakąfińskąrzeczinazwęsięzaopatrzył;i
tak,instrumentnarodowymuzyczny,kankle,rodzajgitary,zdajesię
zostałzapożyczonywrazznazwąodpięciostrunnejfińskiejkanteli,
rija,gdziezbożesuszą,możezsamąprocedurą—jestfińskiej
