Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wstęp
przedstawiaprawdopodobnyobrazświata,zaznaczającjednocześnie,że
niemożnaweńwierzyć.
Dziśutopiesąliterackomałoatrakcyjne9,leczintelektualniewciążpo-
budzajądorefleksji.Byćmożedziejesiętakdlatego,żechoćobecniekla-
sycznautopiakarieryjużnierobi,toprzecieżwielecechmyśleniautopij-
negodajesięzauważyćwbardzoróżnychzjawiskachkultury.Znaczyłoby
to,żenawetposwejśmierciposiadaonajakąśzadziwiającąsiłęoddziały-
wania,żejestufundowananapodstawach,któreaktualnemogąstaćsię
wkażdymczasie,któremogąniespodziewaniepowrócić.Byćmożetym,co
wzbudzaniedokońcauzasadnionylękorazzłośćbadaczyifilozofów,jest
jejgłębokoskrywanaistota,natematktórejztrudemtylkomożemywnios-
kowaćnapodstawienaprzykładformalnychcechutopiiliterackiej.Być
możeteżokreślenieistotyutopiijestswoistądefinicjączłowiekaiświa-
ta,ijakotakiezawszepodlegaonojakiemuśuprzedniemuideologiczne-
muuwarunkowaniu.Utopiabudzibowiemopinieabsolutniesprzeczne.
Chciałbymprzywołaćdwieznich,zewzględunaichreprezentatywność
dladwóchstylówmyśleniaoutopii.
ŁukaszZweiffelwswojejksiążceUtopia.Idealnaodpowiedźnanie-
idealnąrzeczywistośćstwierdzawprost:
Utopiajakozjawiskospołecznematrwałepodstawywsamejkonstrukcjibytu
ludzkiego.Możnajątraktowaćjakouwieńczenieplanówtowarzyszącychza-
wszeludzkiejegzystencji,jakojednąznajbardziejotwartychizarazemodważ-
nychantycypacjirzeczywistości.Tworzenieutopiijestcałkowicienaturalnedla
gatunkuhomosapiens10.
Wedługautoramyślenieutopijnejeststaleobecnewludzkichdzia-
łaniach,którewymagająumiejętnościprojektowaniaiplanowania.To
właśnieutopiajest„ukoronowaniem”owychumiejętnościiprzejawiasię
takwfilozofii,jakwnauce11.ChoćwXXwieku,zewzględunapowojen-
nypesymizmtowarzyszącykryzysowikulturyZachodu,tradycyjneformy
uprawianiautopiisięprzeżyły,tojednakpowracaonachoćbywkulturze
popularnejjako„utopiakosmiczna,ogarniającacałyświat,jakopunkt
dojściarozwojuludzkości,projektowanywdalekiejprzyszłości”12.Jakkol-
wiekZweiffelniewartościujeutopii,tojednaksamouznaniejejzajeden
9Zob.T.Z.Majkowski,Utopia,któranadejdzie,„Autoportret”2011,nr2,s.72.
10Ł.Zweiffel,Utopia.Idealnaodpowiedźnanieidealnąrzeczywistość,Wydawnictwo
NaukoweAkademiiPedagogicznej,Kraków2008,s.5.
11Tamże,s.13–15.
12Tamże,s.98.
