Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
Zagadnieniawstępne
1.1.Wprowadzenie
Większośćdanychstatystycznychmacharakterwielowymiarowy.Oznaczato,że
zarównoobiektyzbiorowości,jakteżbadanezjawiskaopisywanezapomocą
wieluróżnych,zwyklezależnychcech.Jeślinawetobserwacjemogąbyćanalizo-
wanezewzględutylkonajednącechę,tojednakczęstoanalizaprowadzidosytua-
cjiwielowymiarowej.Niemożnazatemograniczaćzastosowańmetodstatystycz-
nychdoprostychanalizjednejcechylubdwóchcechrównocześnie.Analizy
dużychzbiorówobserwacji,takabyniepominąćichzłożoności,alerównocześnie
uprościćjeiuczynićzrozumiałymi,wymagająstosowaniastatystycznychmetod
analizywielowymiarowej.
Czasamizbiórwartościpewnejcechyjestściślezwiązanyzwartościamijed-
nejlubwiększejliczbyinnychcech;czasamiżadnejtakiejrelacjiniestwierdzamy.
Badaniełącznejzmiennościjestjednymzaspektówanalizywielowymiarowej.
Innyaspektdotyczyrelacjimiędzyjednostkami,aniecechami.Możnabowiem
zapytywać,którejednostkipodobnezewzględunawartościcech,czyistnieją
grupypodobnychjednostekorazktórejednostkiodmienne
1.Tedwaaspekty
analizywielowymiarowejniezawszeznajdujądostateczneodzwierciedleniewspo-
tykanychdefinicjach.
Jeszczedoniedawnaniemalcałkowitanieobecnośćwielowymiarowychtech-
nikstatystycznychzarównownauczaniustatystyki,jakiwzastosowaniachwy-
nikałazfaktu,żeichefektywnenauczanieiwykorzystaniewymagakomputerów
idobregooprogramowania.Tworzonejeszczenietakdawnoskomplikowaneal-
gorytmyobliczeniowedlapewnychtechnikanalizywielowymiarowejraczej
zniechęcałydozajmowaniasięnimi.Obecniejednakwiększośćkomputerowych
pakietówstatystycznychzawierawzględnieprostewobsłudzeróżnorodnepro-
ceduryanalizywielowymiarowej,także„podstawowatrudność”sprowadzasiędo
tego,abyzrozumiećsensposzczególnychmetod,umiećpoprawniejezastosować
orazpotrafićocenićwynikizpunktuwidzeniabadanegozagadnieniaije
zinterpretować.R.Gnanadesikian,amerykańskistatystyk,wypowiadanastępu-
jącesłowa:„Większośćeksperymentatorówprawdopodobniedostrzegawagępo-
dejściawielowymiarowego,awiększośćstatystykówzajmującychsięzastosowa-
1Jednostkamiodmiennymi(ang.outliers)nazywamytakiejednostkizbiorowości,któreróżniąsię
znacznieodpozostałychjednostekzewzględunawartościcechy(lubcech).