Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1ł4Błędylosoweisystematycznewanaliziemiareczkowej
9
1.Przygotowaniemianowanegoroztworujednegozreagentów.Etaptenwy-
maga:a)zważenianaczynkawagowegozawierającegoodczynnikwpostaci
ciałastałego9b)przeniesienianaważkidokolbymiarowejiponownegozwa-
żenianaczynkawagowego(wielkośćnaważkiokreślamyjakoróżnicęmasy
naczynkazzawartościąipustego)ic)rozpuszczenianaważkiidopełnienie
kolbymiarowejdoodpowiedniegoznaku.
2.Napełnienienaczynkapomiarowegoodpowiedniąobjętościąbadanegoroz-
tworuzapomocąpipety.Wymagatoodpowiedniegonapełnieniaiopróżnie-
niapipety.
3.Miareczkowanieroztworuwnaczynkupomiarowymzapomocąroztworu
drugiegoreagentadodawanegozbiurety.Etaptenwymaga:a)napełnienia
biuretyiodczekaniaażpoziommeniskuwbiureciesięustali9b)dodaniakilku
kropelwskaźnikadoroztworuwnaczynkupomiarowym9c)odczytupocząt-
kowejobjętościroztworuwbiurecie9d)dodawaniumałymiporcjamiroztworu
zbiuretyażdoosiągnięciapunktukońcowegomiareczkowania(zmianakolo-
ruroztworu)ie)odczytukońcowejobjętościroztworuwbiurecie.
Nawettakprostaanalizaskładasięz10oddzielnychkroków.Przyczym
wceluuzyskaniapowtórzeńpomiaruostatnie7krokównależypowtórzyćkil-
kakrotnie.Teoretycznie9wceluuzyskaniainformacjiowielkościmożliwych
błędówlosowychisystematycznychkażdyzetapówpowinniśmystarannie
przebadać.Wpraktyceprościejjestoceniaćoddzielnieteetapy9którewymaga-
jąważenia(1ai1b)ipozostałewymagającezastosowaniapomiarówobjętości.
Przyczymnaszymcelemniejestszczegółowyopistechnikdoświadczalnych
używanychwposzczególnychetapachanimetodkalibracjiwaginaczyńmia-
rowych.Chodziraczejopokazanieźródełpotencjalnychbłędówiichistotności
dlajakościkońcowegowyniku.
Ważnymiwielkościamimającymiwpływnapotencjalnebłędyjesttoleran-
cjawaginaczyńmiarowych(kolbymiarowe9pipety9biuretyitp.).Standardy
dotyczącetychtolerancjiustalanesąprzeztakieinstytucjejakBritishStandard
Institute9AmericanSocietyforTestingandMaterials9awPolsceprzezPań-
stwowyUrządMiariWag.Tolerancja100-gramowychwagnajwyższejjakości
możebyćnawettakmałajak±0925mg.Jednakwagiużywanewrutynowych
pomiarachmogąmiećtolerancjęnawet4-krotniewiększą.Analogicznie9tole-
rancja250mlkolbymiarowejklasyAwynosi±0912ml9podczasgdyanalo-
gicznakolbaklasyBmatolerancjędwukrotniewiększą.
Jeżeliwagalubnaczyniemiarowemadopuszczalnątolerancję9aleuzyskana
wagalubużytaobjętośćniejestdokładnierównadeklarowanejwartości9może
tobyćźródłembłędusystematycznego.Naprzykład9jeżelikolbamiarowama
rzeczywistąobjętość249995mlzamiast250900ml9tenbłądodbijesięnawszyst-
kichpomiarach9wktórychużytotejkolby.Przyczympowtarzaniepomiarów
nieujawniistnieniategobłędu:wewszystkichpomiarachbędziemybowiem
zakładać9żejejobjętośćwynosi250900ml9podczasgdywrzeczywistościjest
mniejsza.Jednak9jeżeliwynikuzyskanyzzastosowaniemtejkolbymiarowej
